به صورت مشخص نه، اما از نظر نگارنده در ریاض سران سعودی فقط به ارسال پیام از طریق تمسخر کردن رئیس جمهور امریکا بسنده نکرده و نمی‌کنند. آن‌ها به شکل دیپلماتیک هم از صحبت‌های برخی مقامات کاخ سفید در مورد بازتعریف رابطه با ریاض استقبال کرده و آن را بر اساس منافع و مصالح خود تعریف می‌کنند. نگاهی به صحبت‌ها و مواضع سفیر عربستان در واشنگتن ما را با نگاه جدید سعودی‌ها در عرصه دیپلماتیک و باورهای آن‌ها نسبت به آینده سیاسی جهان آشناتر می‌کند و این همان چیزی است که باعث شده واکنش طرف امریکایی در ریاض چندان معتبر تعبیر نگردد.

ریما بنت بندر، سفیر عربستان سعودی در آمریکا در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان در مورد تحولات اخیر روابط میان دو کشور با بیان اینکه «مشخص است که ما به نقطه اختلاف رسیده‌ایم و افراد زیادی تلاش کرده‌اند که این موضوع را سیاسی کنند. این اتفاق سیاسی نبوده و کاملا اقتصادی است، گفت: ما در سیاست هیچ طرفی مداخله نمی‌کنیم. ما به عنوان یک تعادل و یک عامل تثبیت‌کننده برای اقتصاد از طریق بازار انرژی فعالیت می‌کنیم.» این پاسخی دیپلماتیک به اظهاراتی است که این روزها در واشنگتن در مورد نزدیکی روابط میان عربستان و روسیه برای تحت فشار گذاشتن رئیس جمهور امریکا و حزب متبوع او رواج دارد.

بنت بندر در توضیح همین دیدگاه در پاسخ به سوالی مبنی بر ایستادن ریاض در صف روسیه و حمایت از مسکو تاکید کرد: سیاست عربستان مبتنی بر تعامل با همه در همه زمینه‌هاست؛ چه کسانی که با آنها موافقیم و چه کسانی که با آنها موافق نیستیم. رابطه ما با روسیه همان چیزی است که به ما اجازه داد اسیران جنگی را آزاد کنیم. ما به نقش خود به‌عنوان میانجی نگاه می‌کنیم و از اوکراین به صورت بشردوستانه حمایت کرده‌ایم و بیش از ۴۰۰ میلیون دلار به آن کمک کرده‌ایم. ما همچنین با اوکراین و لهستان همکاری کرده‌ایم تا ۱۰ میلیون دلار به خروج ایمن پناهندگانی اختصاص یابد که اوکراین را ترک می‌کنند و به لهستان می‌روند.

وی در توضیح سیاست نهایی کشور در قبال امریکا با بیان اینکه این کاری است که ما انجام می‌دهیم. این ارزش مشارکت ماست. آیا این جانبداری از روسیه است؟ خیر، درباره روابط عربستان و آمریکا نیز تصریح کرد: جهان نمی‌تواند بی‌نیاز از روابط با آمریکا باشد و شکی در این نیست. آمریکا همان آمریکایی است که ۸۰ سال متحد استراتژیک ما بوده و ۸۰ سال است که شریک ماست! اما او درباره تهدیدهای مقامات آمریکا مبنی بر بازنگری رئیس جمهوری این کشور در روابط با ریاض در پی تصمیم اوپک پلاس نیز افزود: می‌شنوم که بسیاری از مردم درباره اصلاح یا بازنگری روابط آمریکا و عربستان صحبت می‌کنند و در واقع معتقد هستم که این یک چیز «مثبت» است و عربستان امروز، عربستان پنج یا ۱۰ سال قبل نیست.

درست است، ریما بن بندر نخواسته بگوید امریکا، امریکای پنج یا 10 سال پیش نیست و به شکلی زیرکانه گفته عربستان امروز، عربستان پنج یا 10 سال پیش نیست. از منظر ما به عنوان یک مخاطب ایرانی، عربستان امروز به دلیل شکست‌های متوالی و پی‌درپی در منطقه در طول 10 سال گذشته بسیار ضعیف بوده و قدرت هیچ اقدامی را ندارد و عملاً در جایگاه یک کشور «شکست‌خورده» با آن تعامل می‌شود ولی همین عربستانِ شکست‌خورده آن اندازه امریکا را نسبت به 5 یا 10 سال گذشته ضعیف و ناتوان می‌بیند که می‌خواهد سطح جدیدی از روابط با این کشور تعریف کند.

اگر از این منظر به اتفاقات اخیر میان عربستان و امریکا نگاه کنیم شاید بتوان درک بهتر و دقیق‌تری از آینده داشت. عربستان به خوبی از جابجایی در سطح قدرت‌ها در جهان آگاه شده و درک کرده که امریکا به هیچ عنوان با 10 سال پیش خود قابل قیاس نیست و به همین دلیل در تلاش است تا خود را از زیر یوغ این کشور رهایی بخشد و رابطه‌ای که در زمان پدربزرگ بن سلمان تعریف شده را بازتعریف کند. بن سلمان خود را شاه آینده عربستان می‌بیند و دوست ندارد در حالی که به تازگی 40 سالگی را تجربه کرده، از هم‌اکنون تا آخر عمر!! تحت فشار و اشراف امریکایی‌ها باشد و مانند عموهایش توسط افسران سیا هدایت شود.

اما او خاطره عمویش فیصل را بدون شک در ذهن دارد و می‌داند باوجود قبضه کردن قدرت در عربستان مخالفانی جدی دارد و هر چند که به نظرش همه را سرکوب کرده، اما بیش از 10 هزار نفر از نوه‌ها، نتیجه‌ها و نبیره‌های عبدالعزیز آل سعود در گوشه کنار جهان زندگی می‌کنند و عَلَم کردن یکی از آن‌ها در برابر تاج و تخت محمد بن سلمان کار شاقی نیست.

روابط میان رژیم سعودی و رژیم امریکا روز به روز سخت‌تر می‌شود و در ریاض ولعیهد عربستان با برداشت‌هایی که از داخل امریکا دارد و خبرهایی که بدون شک نزدیکان ترامپ به او می‌رسانند نگاه و سیاست خود را به صورت کامل متوجه رویکردی کرده که از همان ابتدا هم مشخص بود که خروجی‌اش چندان باب میل سران فعلی کاخ سفید نیست. اگر امریکا قدرت و نفوذ یک دهه پیش خود را داشت بدون شک محمد بن سلمان سریع‌تر از همیشه از صحنه قدرت حذف می‌شد اما امریکای امروز آن اندازه ضعیف شده که ولیعهد کشور وابسته و مزدوری مانند عربستان هم برای مقامات واشنگتن شاخ و شانه می‌کشند، علنی مسخره می‌کنند و تحت تاثیر فشارهای وارد شده قرار نمی‌گیرند.

جوان بودن ولیعهد سعودی از یک‌سو و قبضه کردن کامل قدرت در عربستان در کنار درآمدهای سرشار نفتی در طول یک سال گذشته که بیش از 250 میلیارد دلار بوده به عنوان بعد داخلی، رابطه تناتنگ با رهبران روسیه و همچنین حفظ روابط نزدیک با چین به عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت عربستان و در نهایت داشتن یک لابی بسیار قدرتمند در آمریکا که به شکل دائم شارژ مالی می‌شوند و دلارها بی‌ حد و حصر به دست آن‌ها می‌رسد محمد بن سلمان را به شکل خطرناکی برای امریکا جسور کرده و او را به وادیِ مقابله با مقامات کاخ سفید کشانده است.

برای ساده‌اندیش‌ترین تحلیلگران عرصه بین‌الملل هم این مساله قابل پیش‌بینی بود که روابط ریاض واشنگتن در دوره بایدن با صلح و آرامش همراه نخواهد شد، حتی سفر پر از سرافکندگی بایدن به عربستان و ملاقات او با بن سلمان هم نمی‌توانست این دیوار بی‌اعتمادی را که برای ولیعهد جوان و جویای نام سعودی که کوچک‌ترین بِی‌توجهی و حرف علیه خود را بر نمی‌تابد راضی کند. شک نداشته باشید که اگر بایدن در مقام سعد الحریری بود، بن سلمان دستور بازداشتش را می‌داد و وادارش می‌کرد تا در برابر دوربین‌های تلویزیونی از جایگاه خود در مقام رئیس‌جمهور امریکا استعفا دهد!

همه این مسائل را در کنار جنگ یمن و ناکامی بزرگ بن سلمان و بن زاید که سیاست‌های بایدن در کمک نکردن در حوزه نظامی، اطلاعاتی، نظامی و مهمتر از همه دیپلماتیک را عامل و باعث شکست مفتضحانه خود می‌دانند بگذارید تا معادله روابط ریاض واشنگتن در این بازه زمانی حل شود. این عوامل دست به دست هم داده تا بن سلمان کینه‌توز و کینه‌جو دنبال انتقام باشد و بخواهد به هر شکل ممکن از بایدن و دمکرات‌ها انتقام بگیرد. اما اینکه او تا چه اندازه در این مسیر موفق خواهد شد خود موضوع دیگری است اما برای طرف امریکایی این روزها کوچک‌ترین تکان هم غیرقابل تحمل است.

سال‌ها سیاست نگاه بالا به پایین و وابستگی عمیق امنیتی و نظامی باعث شده تا در واشنگتن رفتارهای بن سلمان به سرپیچی از معادله روابط دو کشور تعبیر شود. هر چند بن سلمان میزان شکنندگی جایگاه خودش را نمی‌داند و نمی‌تواند باور کند امریکا تا چه میزان می‌تواند خطرناک باشد. اما همان جوانی، خامی، کینه‌توزی و حس انتقام باعث شده تا او به این خطرات بی‌توجه باشد هر چند اندکی این روزها جانب احتیاط را به لحاظ فیزیکی رعایت می‌کند و زیاد جابجا نمی‌شود و بهانه جویی برای نرفتن به اجلاس سران اتحادیه عرب در الجزایر هم بیشتر ناشی از همین «جانب احتیاط» بود.

با این حال، بن سلمان حرکاتی می‌کند تا رسانه‌ای شود و به گوش امریکایی‌ها برسد و به شکلی عجیب این رفتار را رسانه‌های مخالف بایدن منتشر می‌کنند! فاکس نیوز در گزارش نوشته بود که محمد بن سلمان در یک مراسم میهمانی اقدام به مسخره کردن رئیس جمهور امریکا کرده و سلامت عقلی او را زیر سوال برده است! این سطح از بی‌پروایی بن سلمان بدون شک در میان دمکرات‌های حقه‌باز و مکار نمی‌تواند بدون پاسخ باشد. هر چند آن‌ها به شکل رسانه‌ای «اصلاح روابط» با ریاض گفته و هدفشان از بیان رسمی این مساله ارسال هشدار به بن سلمان بوده، اما از قرار معلوم ولیعهد سعودی از این مساله نگران نیست!

حال قرار است چه اتفاقی در روابط دو کشور روی دهد، به شکل واضحی خود را نمایان نمی‌کند. مشخص است که در کاخ سفید امریکایی‌ها از همراهی و همکاری ریاض – مسکو برای مدیریت بازار نفت به شدت عصبانی هستند و کاهش میزان تولید و عرضه نفت خام در بازار را سیاست هماهنگ آن‌ها برای ایجاد مشکلِ انتخاباتی برای حزب دمکرات می‌دانند اما اینکه اقدام عملی آن‌ها چه می‌تواند باشد، دقیقاً کسی تعبیر درستی از آن نمی‌تواند داشته باشد. بن سلمان این روزها وضع مالی‌اش بسیار خوب است و جنگ یمن هم چند ماهی است خوابیده و هزینه‌ای آنجا نمی‌کند، اما آیا این همه داستان است؟

وزیر سابق اسرائیلی : به ریاض خواهیم رفت و به نتیجه نزدیک شده ایم

انور عشقی و دوری گولد

طی سفر جنرال سابق عربستان، انور العشقی و همراهانش به فلسطین اشغالی، نماینده ی چپ اسرائیل از حزب میریتس، عیساوی فریج، در مصاحبه با شبکه ی رسمی رژیم اسرائیلی به زبان عبری اعلام کرد که گروهی شامل نمایندگان جبهه چپ و تعدادی از بزرگان برای سفر به عربستان اماده میشوند.

بر اساس گفته ی روزنامه ی "رای الیوم" فریج گفت گروه عربستانی که دو هفته پیش با نمایندگان جبهه چپ دیدار داشت به تقویت روابط با رژیم اسرائیلی اظهار تمایل کرد.

و به نظر میرسد اظهارات نماینده فریج واهی نبوده که در همین راستا روزنامه ی "اورشلیم پست" اسرائیلی از وزیر امور اجتماعی سابق، میخائیل ملکیئور، که نایب وزیر خارجه هم بوده نقل کرده که اسرائیلی ها به زودی ان شاءالله خواهند توانست به عربستان سفر کنند.

طبق گزارش روزنامه، ملکیئور از عبارت "ان شاءالله" استفاده کرده و انرا به عربی گفته چرا که در زبان عبری مانند عربی این عبارت به معنی "اگر خدا بخواهد" میباشد.

گزارش ها حاکی از ان است که وزیر سابق اسرائیلی با گروه عربستانی به رهبری جنرال بازنشسته سعودی، انور عشقی، اخیرا دیدار کرده و گفته تسویه بین اسرائیل و عربستان نزدیک است و روزنامه ی اسرائیلی نوشته که نایب وزیر خارجه سابق، ملکیئور در اظهاراتی در نشست خبری با رسانه های انگلیسی گفت: روزی که اسرائیلی ها بتوانند به عربستان سفر کنند خواهد رسید و نزدیک خواهد بود، ان شاءالله. که عبارت اخر را به عربی بیان کرده است.

این اظهارات از جانب مسوول اسرائیلی سوالات زیادی درباره ی حقیقت روابط سری و علنی رژیم عبری و مسوولین پادشاهی عربستان برمی انگیزد. لازم به ذکر است جنرال عشقی دو هفته پیش سفر بحث برانگیزی به تل اویو داشته که طی ان با مدیر کل وزارت خارجه اسرائیل، دوری گولد و جنرال یوآف مردخای، مسوول هماهنگی فعالیت های رژیم در مناطق اسغالی فلسطین، دیدار کرد.

ملکیئور که عضو سابق کنیست از حزب "اسرائیل متحد" (امروزه به "پادگان صهیونیستی" معروف است) گفت که دیدارش با سعودی ها درباره ی مسائل دینی دیپلوماتیک بین دوکشور بود.

همچنین درباره ی قضیه ی فلسطینی اضافه کرد: به نرمی از فعالیت های حماس انتقاد شد ولی بدلیل مناسب نبودن موقعیت حاضران واقعا حماس را محکوم نکردند. و توضیح داد که دیدار بیشتر روی زمینه سازی برای توافقات مستقیم بین عربستان و رژیم اسرائیلی تمرکز داشت و از قضیه ی فلسطینی رد شد. و گفت: گروه سعودی به  رهبری انور العشقی در سفر ماه گذشته به تل اویو و رام الله با محمود عباس و مسوولین مهم فلسطین در رام الله ملاقات داشت.

لازم به ذکر است که عربستان سفر انور عشقی و همراهانش را یک سفر رسمی نمیدانند بلکه یک اقدام شخصی العشقی تلقی میکنند. درحالیکه عشقی بدون موافقت مسوولین عربستان نمیتوانست به فلسطین اشغالی سفر کند.

براساس سایت "المصدر" اسرائیلی صحبت هایی در مورد اقدامات محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان، برای نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی و بدست اوردن کمکش در قانع کردن امریکا برای حمایتش در گرفتن ولیعهدی به جای محمد بن نایف شده است. محمد بن سلمان حدود یک ماه پیش شخصا به امریکا سفر کرد.

العشقی چند ماه پیش در مصاحبه با یکی از شبکه های ماهواره ای عربی گفته بود که اگر ناتانیاهو با اقدامات صلح عربی موافقت کند و حقوق فلسطینی ها را رعایت کند، عربستان در تل اویو سفارت افتتاح میکند و اضافه کرد: ما دوست نداریم اسرائیل در منطقه جدا بیفتد.