عصبانیت و پرخاشگری

مصرف مواد مخدر یا الکل

بزهکاری

انزوا و گوشه گیری

افت تحصیلی

علائم افسردگی خاص در دختران جوان

افزایش وزن یا کاهش وزن

تغییر در عادات غذایی

پرخوری عصبی یا بی اشتهایی عصبی

مشکلات پوستی، مانند جوش یا آکنه

احساس درد یا ناراحتی جسمی

تغییر در الگوهای خواب

علائم افسردگی مخفی

در برخی موارد، افراد مبتلا به افسردگی ممکن است علائم خود را پنهان کنند.

این امر به ویژه در نوجوانان شایع است. برخی از علائم افسردگی مخفی عبارتند از:

افزایش فعالیت یا انرژی

پرحرفی یا پرحرفی

افزایش خطر‌پذیری یا رفتارهای خطرناک

مصرف مواد مخدر یا الکل

اگر نگران سلامت روانی خود یا یکی از عزیزانتان هستید، مهم است که به دنبال کمک باشید.

یک متخصص بهداشت روان می تواند به شما کمک کند تا علائم افسردگی را تشخیص دهید و درمان مناسب را دریافت کنید.

امروزه تا چشم کار می‌کند قهوه‌ خانه‌های سنتی و رنگارنگ در جای جای محل زندگی‌مان می‌بینیم که هر کدام با فاصله‌ای کم از هم و با مشتریانی از جنس نوجوانان و جوانان و دختر و پسر به چشم می‌خورند ، حالا دیگر استفاده از قلیان و سیگار جای تفریحات سالم را در زندگی این جوانان گرفته است.

بی‌شک یکی از پرحاشیه‌ ترین و خبرسازترین اصناف‌ کشور ، قهوه خانه‌ها و سفره خانه‌های سنتی هستند. یک روز خبری منتشر می‌شود که تنباکوهای میوه‌ای به شدت سرطان زا هستند ، بار دیگر از آغشته بودن آنها به ماده مخدر شیشه حرف‌هایی شنیده می‌شود ، یک بار فریاد وزارت بهداشت برای تعطیلی قهوه خانه‌ها بلند می‌شود ، زمانی می‌گویند سفره خانه‌ها نباید قلیان ارائه دهند و زمانی هم گروهی دیگر مدعی می‌شوند ، بزودی جلوی قهوه خانه‌های غیرمجاز که مثل قارچ در کوچه پس کوچه‌های كشور سر در می‌آورند ، گرفته می‌شود.

قلیان و سیگار هر دو ایجاد سرطان می‌کنند و رشد سرطان را در بدن افزایش می‌دهند در همه آن‌ها نیکوتین و مواد سمی وجود دارد که باعث تحریک سلول‌های بافت پوششی مخاط تنفسی ریه می‌شود.

80 درصد جوانان قلیان می‌کشند!

راه‌های بسیار زیادی وجود دارد تا این دخانیات را از دور و اطرافمان برداریم ؛ یکی این راهها آگاهی دادن به جوان‌هاست چون معمولاً کسانی که دست به قلیان و سیگار می‌زنند ، جوان‌ها و نوجوانان هستند و چون اطلاعات کمی دارند ، با افرادی آشنا می‌شوند که آن‌ها هم اطلاعات کافی ندارند و بیشتر به این کار تشویق می‌‌شوند و بهترین آگاهی دادن به جوان‌ها همان از طریق رسانه ملی ، ارتباط جمعی است. دومین مرحله آموزش که باید از مدرسه توسط مربیان ، معلمان صورت گیرد تا خانواده‌ها که آموزش اصلی را این‌ها می‌دهند.

80 درصد از افرادی که در این دوره هستند، سیگار و قلیان می‌کشند و باید طوری عمل کنند که پیشگیری را در خود به وجود آورند و گرفتار این معضل نشوند، چون تجربه نشان داده ترک سیگار و قلیان کار آسانی نیست و آمارها نیز پیداست که تقریباً همه کسانی که تصمیم به ترک سیگار گرفتند، چیزی حدود 20 درصد است که موفق به ترک سیگار شدند و بقیه آن‌ها دوباره بازگشتند و ترک سیگار درست است که غیرممکن به نظر می‌رسد ولی غیرممکن نیست چون بستگی به اراده طرف هم دارد.

در سال 82 میزان مصرف سیگار و قلیان در زنان 1.7 درصد بوده که این میزان در سال 94 به 4 درصد رسیده است، یعنی بیش از 3 برابر افزایش یافته است که این نه تنها خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد بلکه آسیب‌های فرهنگی زیادی برای خانوارها به وجود آورده است.

سرطان نهفته در قلیان‌های میوه‌ای!

علت به وجود آمدن سرطان که در ریه محل تجمع آن است ، وجود نیکوتین و مواد سمی در دخانیات است که به خصوص در سیگار بیشتر دیده می‌شود ، دود سیگار سلول‌های طبیعی بافت پوششی مخاط تنفسی را تحریک می‌کند و این تحریک همان مواد شیمیایی هستند که بر روی ریه تأثیر می‌گذارند و روی سلول‌های ریه حالت موتاسیون یا جهش ایجاد می‌کند و راه سلول‌های طبیعی تنفسی را می‌گیرد و این جهش منتهی به تغییرات DNA می‌شود و به طرف سرطان سوق پیدا می‌کند و بالاخره سلول‌های غیرطبیعی ایجاد می‌شود که به شکل سرطان و بعد رشد آن و ایجاد توده در بافت ریه است.

به راستی چه آسان سرطان حراج می‌شود !

توتون‌هایی که اسانس میوه‌ای در خود دارند ، می‌تواند بیشتر روی مخاط دهان تأثیر بگذارد چون موادی که در داخل آن‌ها وجود دارد ، توکسید است که بیشترین تأثیر را روی مخاط دهان و ریه می‌گذارد. در قلیان‌هایی که حاوی مواد با طعم میوه هستند ، به طور کلی مقداری مواد تحریک کننده هم در خود دارند که بیشتر آن‌ها موضعی اثر می‌گذارد ؛ یعنی تأثیر آن روی مخاط حفره دهان است و ممکن است با گذشت زمان از استفاده کردن طولانی از این قلیان‌ها به طرف ضایعات بدخیم هم بروند و به حفره دهان برسند.

رابطه ناباروری با مصرف قلیان

تمام مواد دخانیات اعم از سیگار ، قلیان ، پیپ و هر نوع دود دیگری که وارد ریه می‌شود، قطعاً یکی از عوارض آن‌ها ایجاد سرطان است ، نه فقط سرطان ریه بلکه سرطان لب ، سرطان حنجره ، سرطان مثانه و ناباروری و ... این‌ها همه عوارض کشیدن سیگار و قلیان است. سیگار و قلیان با هم هیچ فرقی نمی‌کنند و مواد داخل آن‌ها یکی است.

عوارض دیگری که از کشیدن سیگار و قلیان به وجود می‌آید، این است که باعث از کار افتادگی و باعث مشکلات زیادی در بدن می‌شود ، از جمله کسانی که از این مواد دخانیاتی استفاده می‌کنند ، دچار بیماری برونشیت مزمن می‌شوند . برونشیت مزمن یک نوع بیماری ناتوان کننده‌ای است که تا آخر عمرشان گرفتار این بیماری می‌شوند و علائمی چون تنگی نفس ، سرفه ، خس خس کردن سینه و ... است.

نشستن کنار فرد سیگاری ؛ ممنوع !

بیماری دیگری که در اثر استعمال دخانیات به وجود می‌آید اصطلاحاً آنفیژن نام دارد که در طی این بیماری علائمی چون تنگی نفس ، سرفه و... به وجود می‌آید و خاصیت اِلاستیکی ریه ظاهر می‌شود و افراد به صورت ناتوان و با قدرت بدنی خیلی پایین به زندگی خود ادامه می‌دهند ؛ بنابراین اعم از سیگار و قلیان هر دود دیگری که وارد ریه می‌شود ، متأسفانه این عوارض را به وجود می‌آورد.

موادی که به توتون‌ها می‌زنند ، مواد آروماتیک نام دارند که بسیار بسیار شیمیایی هستند و قطعاً عوارض بدتر نیز از خود بروز می‌دهند یعنی کربن‌های آروماتیک که در این مواد یافت می‌شوند، جزء عوامل سرطان‌زا به حساب می‌آیند و این مواد همه این‌ها در قلیان وجود دارد و فردی که قلیان می‌کشد، حجم دودی که وارد ریه می‌شود درست به اندازه یک پاکت سیگار است و بسیار خطرناک به نظر می‌رسد و اثرات زیان‌آور آن بیشتر از سیگار است و نشستن کنار یک فرد سیگاری عوارض مساوی مانند سیگار کشیدن دارد.

نظارت ها را بیشتر کنیم

بهترین کار برای این که افراد به این مواد دخانیاتی آلوده نشوند ، باید از اول پیشگیری کنند تا گرفتار و آلوده نشوند و متأسفانه همین سیگار و قلیان است که دروازه ورود به بقیه اعتیادها به حساب می‌آید ، یعنی یک عده از افرادی که به مواد مخدر معتاد می‌شوند ، دوره ترک اعتیادی که دارند ، وقتی دوره به اتمام رسید ، دوباره رو به سمت اعتیاد می‌آورند و در واقع شروع همه این‌ها از قلیان و سیگار است و جنبه پیشگیری در این گونه مواد وجود دارد.

مهم‌ترین کاری که می‌توان در این خصوص انجام داد ، اطلاعات لازم در اختیار جوان‌ها قرار دهند و دسترسی به این چیزها را باید حدالامکان سخت کرد و نباید اجازه دهند جاهایی مثل قهوه‌خانه‌ها قلیان عرضه کنند و به همین راحتی در اختیار جوان‌ها قرار دهند و تنها راهی که باقی مانده این است که اطلاع‌رسانی و کار فرهنگی شود و نسل جوان و نوجوان را با خطراتش آشنا کنند.

در پایان می‌توان دریافت که در مقابل آن تفریحاتی که در طول روز انجام می‌شود و رو به سوی دخانیات نبریم، همه ما را خانمان‌گیر می‌کند و ایجاد سرطان را در بدنمان تشدید می‌کند و به امید خدا خواهان آن هستیم که این گونه مواد از داخل و خارج کشور برداشته شود تا نوجوانان و جوانان را از این گرفتاری دور کنیم.

البته به نظر اين حقير بهترين گزينه جمع آوري دخانيات است كه كاري غير ممكن بوده و هيچ گاه دولت زير بار اين مطلب نخواهد رفت . به مرور زمان شاهد آن خواهيم بود كه قليان نيز همانند سيگار پشتيبان دولتي پيدا خواهد كرد . آيا از دست دادن اين منبع عظيم درآمد بادآورده كه افراد سيگاري با پرداخت رضايت بخش و نقد براي خريد سيگار و قليان پرداخت ميكنند ، براي دولت توجيه دارد ؟

مدتی است ماده ای به اسم «گل» وارد بازار شده است، آیا این مخدری جدید است یا اسمی جدید برای یک مخدر قدیمی است؟

- گل یک مخدر جدید نیست، در واقع همان «ماری جوانا» است که فروشندگان مواد برای سود بیشتر، برای آن اسم جدید و وسوسه کننده ای انتخاب کرده اند تا جوان ها را به سمت این ماده بکشانند. سودجویان فکر می کنند اگر به جای «ماری جوانا» از کلماتی مانند «گل» استفاده کنند تمایل مصرف کنندگان برای دنبال کردن این ماده بیشتر می شود که متاسفانه در واقعیت هم همینطور است.

اما باید بدانیم ماده ای که در خارج از کشور به اسم ماری جوانا معروف است و در برخی کشورها مصرف آن منعی ندارد چیزی نیست که اکنون مصرف کنندگان این ماده در کشور ما مصرف می کنند.

این ماجرا درست مثل ماجرای کراک است که چند سال قبل به عنوان ماده مخدری معروف شد که از خارج به ایران آمده و نشئگی زیادی دارد و متاسفانه همین مسئله باعث شد که معتادان زیادی به سمت آن هجوم بیاورند اما دیدیم که افراد بعد از مصرف آن به چه روزی درمی آمدند.

واقعیت این بود که ماده اصلی کراکی که خارج از مرزهای ایران تولید می شود «کوکائین» است در حالی که در کشور ما کراک، از مخلوط کردن هروئین فشرده و مواددیگر به دست می آید که مصرف این ماده مرگبار باعث بروز مشکلات زیادی در بین جامعه شده است و افراد بسیاری سلامت شان را با مصرف این ماده از دست داده اند.

منشأ «گل» چیست؟

- سرمنشأ ماده مخدر «گل»، همان شاهدانه است. صمغ این ماده را حشیش می گویند. آن را علف یا گراس معرفی می کنند و مخدر جدیدی که نام آن گل است و در این گفتگو قرار است به آن اشاره کنیم، همان گل است.

دلیل گرایش جوان ها به سمت مخدر گل چیست؟

- چون آنها دنبال یک سرخوشی کاذب هستند که فکر می کنند با مصرف حشیش یا مواد مخدر دیگر به دست می آورند در حالی که این حس فقط به روزهای اول استفاده از این مواد برمی گردد و بعد از آن دیگر هیچ خبری از سرخوشی نیست. البته نباید از این مسئله چشمپوشی کرد که خیلی از جوانان واقعا نمی دانند که این مواد، مخدر هستند و نباید آنها را استفاده کرد. یکی از دلایل مصرف بی رویه این ماده، ناآگاهی است.

جوان های ما شنیده اند که ماری جوانا در کشورهای دیگر مجاز است و حتی به عنوان دارو استفاده می شود، به همین دلیل با خودشان می گویند ما هم استفاده کنیم. حتی فکر می کنند وقتی کسی به آنها هشدار می دهد، هشدارش کاملا اشتباه است و فقط قصد ترساندنشان را دارد، در حالی که همانطور که گفتم بین موادی که آنها دارند و مواد ما تفاوت بسیار زیادی است.

آیا آماری درباره اینکه چه درصدی از مصرف کنندگان ماده مخدر گل مرد و چه تعداد زن هستند وجود دارد؟

- نمی شود تخمین زد. فقط می توانم بگویم که متاسفانه این ماده توسط خانم ها نیز استفاده می شود و دلیل اصلی اش همان طرز فکر اشتباه درباره شادی زا بودن این مواد است. مصرف کنندگان این ماده باید بدانند این شادی ظرف مدت کوتاهی به افسردگی و انزوا تبدیل خواهد شد.

این ماده فقط همراه با سیگار استفاده می شود؟

- نه، بعضی ها آن را به شکل تنباکو در قلیان می کشند، برخی دیگر داخل سیگار، یک عده ای هم با آن شیرینی درست می کنند و به فروش می رسانند. این شیرینی ها که به معجون زابلی، معجون بیرجندی و معجون بمب خنده معروف هستند همان سرخوشی کاذب را به مصرف کننده می دهد.

چرا این اسامی را روی آن گذاشته اند، آیا دلیلش این است که در آن مناطق تولید می شود؟

- نه، به این اسامی معروف هستند. اتفاقا این کیک ها همه جا تولید می شوند و متاسفانه مرکز تولیدش هم یکی از شهرهای مرکزی است.

معتادان به این ماده چه خصوصیاتی دارند؟

- اینچنین افرادی از وابستگی روانی رنج می برند و نه وابستگی جسمی، یعنی اگر ماده یک ساعت دیرتر از موعد به آنها برسد شروع به پرخاشگری می کنند. متاسفانه یکی از دلایلی که برخی از افراد تصمیم به مصرف این ماده می گیرند این است که در باور آنها، گراس، علف و گل اعتیاد ندارند، در حالی که اینطور نیست و اگر مواد مخدر فقط به جسم آسیب می رسانند، ماده ای مثل گراس روان انسان را به هم می ریزد.

از آنجا که افراد، معمولا این ماده را با سیگار مصرف می کنند ممکن است بعد از مدتی ریه شان هم با مشکل روبرو شود و از این حیث نیز آسیب زیادی ببینند. از علائم عمومی دیگر که در مصرف کنندگان این ماده دیده می شود، پرخاشگری، عصبی شدن، افزایش اشتها، قرمز شدن چشم ها، پایین آمدن حافظه و لطمه های تحصیلی است.

یک مورد متداول دیگر در این افراد، «سندرم بی انگیزگی» است. این افراد نسبت به تحولاتی که در اجتماع شان رخ می دهد به شدت بی تفاوت هستند. همانطور که شاهد هستیم بعضی ها بعد از مصرف این مواد، شروع به راننندگی بی پروا در اتوبان ها می کنند و تحت تاثیر آن ممکن است حوادث وحشتناکی را هم رقم بزنند.

بعد از چه مدت مصرف، این اعتیاد شکل می گیرد؟

- چند ماه. ممکن است فرد مصرف این ماده را متوقف کند اما وسوسه های این ماده به شدت بالاست، متاسفانه فرد به خاطر شادی، هیجان، توهم و حالت روانی برانگیختگی که به او دست می دهد دوباره تصمیم به مصرف می گیرد.

ممکن است مصرف گل باعث مرگ شود؟

- وقتی یک نفر تحت تاثیر این ماده به شکل دیوانه وار رانندگی یا پرخاشگری می کند ممکن است دست به هر کاری بزند، کارهایی که باعث مرگ خودشان یا نزدیکانشان می شود.

درمانی برای آن وجود دارد؟

- بله، اما درمان شدن این افراد فقط زمانی صورت می گیرد که تحت نظر روانپزشک متبحر باشندت چون این ماده مستقیما روی مغز تاثیر می گذارد، برای ترک چنین موادی بهتر است فرد در کنار رفتن به کمپ، حتما از خدمات پزشکی و روانزشکی هم کمک بگیرد.

رضا 22 ساله، بعد از سه سال مصرف گل و مشتقات آن، به سرطان ریه مبتلا شد

به خاطر آرزوهایم؛ به مرگ فکر نمی کنم

رضا از طرف یکی از کمپ های تهران معرفی شده است. او دومین دوره حضور خودش در کمپ را می گذراند. خودش می گوید که بیشتر از سه سال است که به گل اعتیاد دارد.

از بریده بریده حرف زدنش و قطع ناگهانی سخنانش، به سادگی می شود فهمید که اثرات مخرب این ماده مخدر تا چه حد به روان او لطمه وارد کرده است، 22 ساله است، از چهار سال قبل با حشیش شروع کرده و بعد با «گل» آشنا شده است.

با او درخصوص این ماده گفتگوی کوتاهی داشتیم که در ادامه می خوانید.

چند سال قبل با گل آشنا شدی؟

- گل را یک سال بیشتر نیست که می شناسم. قبل از آن فقط حشیش و گراس مصرف می کردم. البته موضوعی که برای خودم هم عجیب است این است که چطوری به اینجا کشیده شدم. من کلا از مواد مخدر خوشم نمی آمد چون تعداد زیادی از افراد درجه یک خانواده ام اعتیاد داشتند و من اصلا دلم نمی خواست شبیه آنها شوم.

18 سالم بود که یک روز با دوستانم در پارک نشسته بودیم. یکی از آنها یک نخ سیگار درآورد و شروع کرد به کشیدن، قبل از آن هم سیگار کشیده بودم اما بوی سیگاری که آن روز در دست دوستم بود فرق داشت. بوی عدس سوخته می داد. هر نفر یک پک زد و نوبت به من رسید. شناختی از حشیش نداشتم. من هم یک پک زدم. دفعه اول بوی تندشتوی گلویم زد و به سفره افتادم اما بعد از آن بقدری همراه با دوستانم به همه چیز خندیدیم که سرفه از یادم رفت.

حس و حال اولین مصرف حشیش چطور بود؟

- فقط می خندیدم. آنقدر خنده ام زیاد بود که نمی توانستم حرف بزنم. کلمات را از یاد برده بودم و فقط می خندیدم. این تجربه روز اول بود اما بعدا اتفاقات دیگری برایم رخ داد. در خانه که سیگاری می کشیدم احساس می کردم وسایل خانه از سر جایشان بلند می شوند و روی هوا حرکت می کنند. دوستانم را شبیه حیوان می دیدم و از خنده غش می کردم.

تا چه مدت این خنده ها ادامه داشت؟

- خیلی زیاد نبود، بعد از آن از نظر روانی به این ماده کاملا وابسته شدم. اگر یک روز حشیش به من نمی رسید اعصابم به هم می ریخت و پرخاشگر می شدم.

گل چه زمانی وارد زندگی ات شد؟

- بعد از حشیش با گراس آشنا شدم. حال بدی که بعد از مصرف حشیش و گراس داشتم تفاوتی با هم نداشت تا اینکه یک سال قبل با گل آشنا شدم. مقداری از آن را گرفتم و به خانه دوستانم رفتم و این بار من این ماده را به آنها تعارف کردم. فروشنده ای که از او گراس می گرفتم این ماده را به من معرفی کرد و من هم مثل کسی که دنبال آخرین متد مواد مخدر روز است، آن را خریداری کردم. قبل از اینکه مصرف کنند درباره تاثیرات این ماده با آنها صحبت کردم و گفتم که این ماده با بقیه مواد تفاوت دارد.

تفاوتی هم داشت؟

- نه؛ اما بعد از یک ماه مصرف مداوم متوجه شدم این ماده از نظر روانی صد برابر حشیش عمل می کند. من روزی چند بار مجبور بودم مصرف کنم. مثل یک معتاد فقط مصرف می کردم تا سرپا باشم.

چه حالی داشتی؟

- گیج بودم. همه چیز یادم می رفت. دیگر نمی توانستم به مغازه پدرم بروم چون با همه دعوایم می شد. من که به واسطه ماده حشیش مدام روی دور توهم خنده بودم، به یک آدم منزوی تبدیل شدم. چشمانم هر روز کاسه خون بود و خانواده ام از همین طریق متوجه شدند که من چند سالی است درگیر این ماده شده ام.

یکی از اتفاقات دیگری که برای من رخ داد این بود که در توهماتم احساس می کردم که حس هایم خیلی قوی شده اند. همه طعم ها و بوها برایم تازه بودند. در یک وعده غذایی آنقدر غذا می خوردم که دیگر نمی توانستم تکان بخورم. در این چند سال از یک آدم 60 کیلویی به یک مرد 100 کیلویی تبدیل شدم که حال نداشت از روی زمین بلند شود.

بدترین حسی که در زمان مصرف این ماده داشتم این بود که خودم را خیلی حقیر می دیدم. فکر می کردم همه دنیا از من بهتر هستند و من خیلی کوچک و بی مصرفم. همین مسئله آزارم می داد تا جایی که حتی به خودکشی هم فکر می کردم. گاهی مغزم طوری بود که نمی توانست به اندام های دیگر بدنم فرمان دهدو من نمی توانستم کارهای روزمره ام را انجام دهم. مثلا می رفتم داخل پارک می نشستم اما توان اینکه از آنجا خارج شوم را نداشتم.

چطور شد که تصمیم به ترک این ماده گرفتی؟

- مدتی بود حالم هر روز بدتر می شد و وزنم با سرعت عجیبی در حال کاهش بود. در آن زمان هنوز «گل» مصرف می کردم اما دیگر خبری از غذا خوردن های افراطی نبود. به دلیل ضعفی که داشتم به پزشک مراجعه کردم و فهمیدم سرطان دارم. دکتر گفت به دلیل مصرف حشیش و گراس است. بعد از اینکه درگیر سرطان ریه شدم تصمیم گرفتم دیگر لب به این ماده نزنم. از مرگ می ترسیدم. دلم نمی خواست با این سن و سال کم بمیرم. برای همین راهی کمپ شدم. اینجا یک روانپزشک داریم که تحت نظر او درمان می شویم.