اگر از پست الكترونيك استفاده ميكنيد، اسپم را ميشناسيد. پيامهاي الكترونيكي ناخواستهاي كه صندوق پستي يا هاردديسك كاربران را با تبليغات و موضوعات عجيب و غريب پر ميكنند. كاربران اينترنت سالهاست كه از اين بابت شكايت دارند و قانونگذاران و شركتهاي نرمافزاري نيز سعي كردهاند آنها را از بين ببرند. اما تاكنون شكست خوردهاند و اين مشكل هر روز پيچيدهتر ميشود.
اين روشها 3 دسته هستند: برنامههايي كه در كلاينتهاي پست الكترونيكي قرار ميگيرند، يوتيليتيهاي مستقل كه ميتوانيد بر روي كامپيوتر اجرا نماييد و سرويسها و ابزارهاي مبني بر سرور كه ميتوانيد استفاده نموده يا مشترك شويد. محصولات و ابزارهاي فوق اسپمها را براي هميشه از بين نميبرند بلكه استفاده از ابزار صحيح ميتواند آسودگي فراواني را برايتان فراهم سازد. در صورتي كه مفهوم كلي قرار گرفته در پس هر نوع ابزار و نيز نقاط ضعف و قوت برنامههاي خاص را بدانيد ميتوانيد بهترين محصول را براي رفع نيازهايتان تهيه كنيد.
چگونگي عملكرد برنامههاي ضد اسپم
هدف تمام يوتيليتيهاي ضد اسپم حذف اتوماتيك پيامهاي الكترونيكي ناخواسته و يا حداقل پنهان نمودن آنها ميباشد و اين كار را به دو روش انجام ميدهند: با بررسي پيام به محض رسيدن آن به سرور پستي (معمولا در ISP خود يا مدير) و يا download پيام به كامپيوتر شما و سپس بررسي آن. هر يك از روشها مزايايي دارد: مسدود ساختن اسپم در سرور به اين معني است كه پيامهاي ناخواسته كمتري به كامپيوتر شما download شده و يا در صندوق پستي شما (account) ذخيره ميشود (اين روش در صورت استفاده از مودم و ياداشتن فضاي محدود در صندوق پستي بسيار عاليست)، يوتيليتيهايي كه بر روي كامپيوتر شما اجرا ميشوند معمولا آسانتر پيكربندي شده و اغلب همراه با برنامه پست الكترونيكي مورد نظر شما كار ميكنند.
برنامههاي ضد اسپم به 3 روش پيامهاي ناخواسته را شناسايي ميكنند: فيلترهاي Boolean (منطقي)، فيلترهاي points-based و فيلترهاي Bayesian. مقدار و طبيعت پيام الكترونيكي مناسبي كه دريافت ميكنيد بهترين روش را براي شما مشخص خواهد كرد.
فيلترهاي Boolean
اين گونه فيلترها را به عنوان قوانين بله يا خير و سفيد و سياه تصور كنيد. براي آنها يك پيام يا اسپم هست و يا اسپم نيست. حدميانهاي وجود ندارد. به عنوان مثال شما ميتوانيد فيلتري تهيه كنيد كه هرگونه پيام داراي لغات مربوط به گياهان و دارو را به طور اتوماتيك حذف كند. اين فيلتر احتمالا به شما كمك زيادي ميكند، حداقل تا زماني كه يكي از افراد فاميل نامهاي درباره باغ خود برايتان ميفرستد. فيلترهاي Boolean در بسياري از برنامههاي پست الكترونيك همچون Eudora محصول Qualcomm، Entourage محصول مايكروسافت و Netscape communicator قرار دارند. آنها به سرعت عمل كرده و براي ساماندهي پيامها و ايجاد whitelist يعني آدرسهايي (معمولا آدرس دوستان، افراد فاميل و ليستهاي پستي كه مشترك شدهايد) كه ميخواهيد هميشه پيامي از طرف آنها داشته باشيد (بدون اهميت به محتواي پيام)، به خوبي سازگار ميشوند.
اعتماد به فيلترهاي Boolean به تنهايي نيازمند وارد كردن اطلاعات زيادي از طرف كاربر ميباشد زيرا كاربران بايد براي غلبه بر روشهاي هميشه متغير اسپم صدها (يا هزاران) فيلتر را ايجاد و به طور مداوم نگهداري كنند.
فيلترهاي Points-Based
اينگونه متغيرها معيار ثابت را نيز براي پيامهاي الكترونيكي به كار ميبرند. اما آنها از نوع همه يا هيچ نميباشند، بلكه امتياز ميدهند. به عنوان مثال ميتوانيد فيلترهايي را تنظيم كنيد كه 50 امتياز به واژههاي مربوط به گياهان و 50 امتياز به دارو اختصاص دهند، سپس از برنامه ضد اسپم بخواهيد پيامهايي با بيش از 50 امتياز را كنار گذارد. با اين كار پيام آن فرد (درباره باغ و گياهان)، با 100 امتيازي كه دارد بيش از حد مجاز است. اما از آن جايي كه شما احتمالا كمي درباره باغ و زندگي خصوصي اين شخص اطلاع داريد ميتوانيد با استفاده از يك فيلتر كه 250 امتياز را از هر يك از پيامهاي او كم ميكند تقريبا مطمئن شويد كه تمام پيامها ميتوانند سالم از فيلتر شما عبور كنند.
سيستمهاي Points-based انعطافپذيرتر از سيستمهاي Boolean هستند اما اغلب كندتر عمل ميكنند (زيرا تمام قوانين بايد براي تمام پيامها به كار روند) و تعيين چگونگي فعل و انفعالات قوانين شما ميتواند كار بسيار مشكلي باشد. در ضمن براي غلبه بر انواع رايج اسپم به تعداد زيادي از آنها نياز خواهيد داشت. دو نمونه از برنامههاي داراي فيلترهاي Points-based عبارتند از Spamfire محصول شركت Matterform Media و برنامه Spam Assassin كه Open Source ميباشد.
فيلترهاي Bayesian
روشي كاملا متفاوت كه با محصولاتي همچون Mail شركت اپل و SpamSieve شركت Michael Tsai عرضه ميشود. فيلترهاي Bayesian ليستي از لغات يا پيام الكترونيكي تهيه ميكند و شما ميتوانيد به برنامه بگوييد كه پيام فوق، پيام مورد نظر شما است و يا يك پيام ناخواسته ميباشد. سپس اين فيلتر فهرست لغات را به يكي از دو فهرست راهنماي داخلي خود (واژههاي مناسب - واژههاي نامناسب) اضافه ميكند.
هنگامي كه فيلتر لغات را ميافزايد، تكرار ظهور واژههاي خاص در پيام مناسب يا پيام ناخواسته (اسپم) فيلتر را واميدارد تا بين دو نوع پيام تمايز قائل شود. اكثر فيلترهاي Bayesian از قبل براي شناخت واژههاي رايج اسپم آماده شدهاند و پس از اينكه شما چند صد پيام مناسب و يا ناخواسته را مشخص نماييد، فيلترها ميتوانند تنها با تجزيه و تحليل لغات يك پيام، مناسب بودن آن را ارزيابي كنند. فيلترهاي فوق ميتوانند با انواع جديد اسپم و انواع جديد پيامهاي مناسب سازگار شوند. هنگامي كه دچار اشتباه ميشوند كافيست آنها را اصلاح كنيد، در نتيجه به نحوه دلخواه تنظيم شده و چون براي برنامه پست الكترونيكي شما در نظر گرفته شدهاند براي كاربران ديگر كار نخواهند كرد. فيلترهاي Bayesian اغلب به حافظه و پردازش بيشتري از فيلترهاي Boolean يا points-based نياز دارند.
در هر كدام از روشهاي فيلتر كردن اشتباهاتي اتفاق ميافتد. هر چه پيامهاي الكترونيكي شما متنوعتر باشد احتمال ايجاد نتايج مثبت يا منفي اشتباه (False Positive يا False Negative) توسط نرمافزار ضد اسپم بيشتر است. false positive يعني پيامهاي مناسب اشتباها به عنوان اسپم قلمداد ميشوند و false negative يعني پيامهاي ناخواستهاي كه از فيلتر ميگذرند. false positive عموما بسيار بدتر از false negative است، اما براي بسياري از كاربران از دست دادن تعدادي از پيامهاي درست در ازاي حذف تمام اسپمها اهميتي ندارد.
پهناي باند و ذخيرهسازي
در هنگام انتخاب يك برنامه ضد اسپم ممكن است بخواهيد تاثير آن را نيز بر روي پهناي باند و ذخيرهسازي در نظر بگيريد. متنها، تصاوير و ضميمههاي ناخواسته بايد درست مثل هر پيام الكترونيكي ديگري ارسال و دريافت شوند. اگر پيامهاي خود را از طريق مودم دريافت ميكنيد، بايتهاي فوق به سرعت افزايش يافته و به آهستگي ارسال ميشوند. بدتر از همه اينكه اگر داراي سرويس اينترنت غيرنامحدود باشيد كه در اين صورت صورتحسابهايتان از طريق مقدار اطلاعات ارسال و دريافت شده مشخص ميشود، درواقع براي پيامهاي ناخواسته نيز مبلغي ميپردازيد. بعضي از برنامههاي ضد اسپم پهناي باندي را كه اسپم استفاده ميكند، كاهش نميدهند و بعضي از آنها در واقع آن را افزايش ميدهند.
در ضمن مقدار فضاي استفاده شده توسط اسپم را، هم بر روي هارد و هم در account بر روي سرور پستي خود، در نظر بگيريد. شما نميتوانيد از فضاي اشغال شده توسط پيامهاي ناخواسته استفاده كنيد و اگر صندوق پستي شما در ISPتان با اسپم پر شود، ISP احتمالا تمام پيامهاي ارسال شده به شما را تا زمان حذف بعضي از پيامهاي ناخواسته، رد خواهد كرد. يوتيليتيهاي ضد اسپم كه آنها را از هارد درايو و يا account پست الكترونيكي شما دور نگه ميدارند احتمالا بسيار مفيدتر از يوتيليتيهايي هستند كه اسپم را به كامپيوتر شما download كرده و يا در صندوق پستي (در ISP شما) به جا ميگذارند.
پيامهاي ناخواسته كمتري به كامپيوتر شما download شده و يا در صندوق پستي شما (account) ذخيره ميشود (اين روش در صورت استفاده از مودم و ياداشتن فضاي محدود در صندوق پستي بسيار عاليست)، يوتيليتيهايي كه بر روي كامپيوتر شما اجرا ميشوند معمولا آسانتر پيكربندي شده و اغلب همراه با برنامه پست الكترونيكي مورد نظر شما كار ميكنند.
برنامههاي ضد اسپم به 3 روش پيامهاي ناخواسته را شناسايي ميكنند: فيلترهاي Boolean (منطقي)، فيلترهاي points-based و فيلترهاي Bayesian. مقدار و طبيعت پيام الكترونيكي مناسبي كه دريافت ميكنيد بهترين روش را براي شما مشخص خواهد كرد.
فيلترهاي Boolean
اين گونه فيلترها را به عنوان قوانين بله يا خير و سفيد و سياه تصور كنيد. براي آنها يك پيام يا اسپم هست و يا اسپم نيست. حدميانهاي وجود ندارد. به عنوان مثال شما ميتوانيد فيلتري تهيه كنيد كه هرگونه پيام داراي لغات مربوط به گياهان و دارو را به طور اتوماتيك حذف كند. اين فيلتر احتمالا به شما كمك زيادي ميكند، حداقل تا زماني كه يكي از افراد فاميل نامهاي درباره باغ خود برايتان ميفرستد. فيلترهاي Boolean در بسياري از برنامههاي پست الكترونيك همچون Eudora محصول Qualcomm، Entourage محصول مايكروسافت و Netscape communicator قرار دارند. آنها به سرعت عمل كرده و براي ساماندهي پيامها و ايجاد whitelist يعني آدرسهايي (معمولا آدرس دوستان، افراد فاميل و ليستهاي پستي كه مشترك شدهايد) كه ميخواهيد هميشه پيامي از طرف آنها داشته باشيد (بدون اهميت به محتواي پيام)، به خوبي سازگار ميشوند.
اعتماد به فيلترهاي Boolean به تنهايي نيازمند وارد كردن اطلاعات زيادي از طرف كاربر ميباشد زيرا كاربران بايد براي غلبه بر روشهاي هميشه متغير اسپم صدها (يا هزاران) فيلتر را ايجاد و به طور مداوم نگهداري كنند.
فيلترهاي Points-Based
اينگونه متغيرها معيار ثابت را نيز براي پيامهاي الكترونيكي به كار ميبرند. اما آنها از نوع همه يا هيچ نميباشند، بلكه امتياز ميدهند. به عنوان مثال ميتوانيد فيلترهايي را تنظيم كنيد كه 50 امتياز به واژههاي مربوط به گياهان و 50 امتياز به دارو اختصاص دهند، سپس از برنامه ضد اسپم بخواهيد پيامهايي با بيش از 50 امتياز را كنار گذارد. با اين كار پيام آن فرد (درباره باغ و گياهان)، با 100 امتيازي كه دارد بيش از حد مجاز است. اما از آن جايي كه شما احتمالا كمي درباره باغ و زندگي خصوصي اين شخص اطلاع داريد ميتوانيد با استفاده از يك فيلتر كه 250 امتياز را از هر يك از پيامهاي او كم ميكند تقريبا مطمئن شويد كه تمام پيامها ميتوانند سالم از فيلتر شما عبور كنند.
سيستمهاي Points-based انعطافپذيرتر از سيستمهاي Boolean هستند اما اغلب كندتر عمل ميكنند (زيرا تمام قوانين بايد براي تمام پيامها به كار روند) و تعيين چگونگي فعل و انفعالات قوانين شما ميتواند كار بسيار مشكلي باشد. در ضمن براي غلبه بر انواع رايج اسپم به تعداد زيادي از آنها نياز خواهيد داشت. دو نمونه از برنامههاي داراي فيلترهاي Points-based عبارتند از Spamfire محصول شركت Matterform Media و برنامه Spam Assassin كه Open Source ميباشد.
فيلترهاي Bayesian
روشي كاملا متفاوت كه با محصولاتي همچون Mail شركت اپل و SpamSieve شركت Michael Tsai عرضه ميشود. فيلترهاي Bayesian ليستي از لغات يا پيام الكترونيكي تهيه ميكند و شما ميتوانيد به برنامه بگوييد كه پيام فوق، پيام مورد نظر شما است و يا يك پيام ناخواسته ميباشد. سپس اين فيلتر فهرست لغات را به يكي از دو فهرست راهنماي داخلي خود (واژههاي مناسب - واژههاي نامناسب) اضافه ميكند.
هنگامي كه فيلتر لغات را ميافزايد، تكرار ظهور واژههاي خاص در پيام مناسب يا پيام ناخواسته (اسپم) فيلتر را واميدارد تا بين دو نوع پيام تمايز قائل شود. اكثر فيلترهاي Bayesian از قبل براي شناخت واژههاي رايج اسپم آماده شدهاند و پس از اينكه شما چند صد پيام مناسب و يا ناخواسته را مشخص نماييد، فيلترها ميتوانند تنها با تجزيه و تحليل لغات يك پيام، مناسب بودن آن را ارزيابي كنند. فيلترهاي فوق ميتوانند با انواع جديد اسپم و انواع جديد پيامهاي مناسب سازگار شوند. هنگامي كه دچار اشتباه ميشوند كافيست آنها را اصلاح كنيد، در نتيجه به نحوه دلخواه تنظيم شده و چون براي برنامه پست الكترونيكي شما در نظر گرفته شدهاند براي كاربران ديگر كار نخواهند كرد. فيلترهاي Bayesian اغلب به حافظه و پردازش بيشتري از فيلترهاي Boolean يا points-based نياز دارند.
در هر كدام از روشهاي فيلتر كردن اشتباهاتي اتفاق ميافتد. هر چه پيامهاي الكترونيكي شما متنوعتر باشد احتمال ايجاد نتايج مثبت يا منفي اشتباه (False Positive يا False Negative) توسط نرمافزار ضد اسپم بيشتر است. false positive يعني پيامهاي مناسب اشتباها به عنوان اسپم قلمداد ميشوند و false negative يعني پيامهاي ناخواستهاي كه از فيلتر ميگذرند. false positive عموما بسيار بدتر از false negative است، اما براي بسياري از كاربران از دست دادن تعدادي از پيامهاي درست در ازاي حذف تمام اسپمها اهميتي ندارد.
پهناي باند و ذخيرهسازي
در هنگام انتخاب يك برنامه ضد اسپم ممكن است بخواهيد تاثير آن را نيز بر روي پهناي باند و ذخيرهسازي در نظر بگيريد. متنها، تصاوير و ضميمههاي ناخواسته بايد درست مثل هر پيام الكترونيكي ديگري ارسال و دريافت شوند. اگر پيامهاي خود را از طريق مودم دريافت ميكنيد، بايتهاي فوق به سرعت افزايش يافته و به آهستگي ارسال ميشوند. بدتر از همه اينكه اگر داراي سرويس اينترنت غيرنامحدود باشيد كه در اين صورت صورتحسابهايتان از طريق مقدار اطلاعات ارسال و دريافت شده مشخص ميشود، درواقع براي پيامهاي ناخواسته نيز مبلغي ميپردازيد. بعضي از برنامههاي ضد اسپم پهناي باندي را كه اسپم استفاده ميكند، كاهش نميدهند و بعضي از آنها در واقع آن را افزايش ميدهند.
در ضمن مقدار فضاي استفاده شده توسط اسپم را، هم بر روي هارد و هم در account بر روي سرور پستي خود، در نظر بگيريد. شما نميتوانيد از فضاي اشغال شده توسط پيامهاي ناخواسته استفاده كنيد و اگر صندوق پستي شما در ISPتان با اسپم پر شود، ISP احتمالا تمام پيامهاي ارسال شده به شما را تا زمان حذف بعضي از پيامهاي ناخواسته، رد خواهد كرد. يوتيليتيهاي ضد اسپم كه آنها را از هارد درايو و يا account پست الكترونيكي شما دور نگه ميدارند احتمالا بسيار مفيدتر از يوتيليتيهايي هستند كه اسپم را به كامپيوتر شما download كرده و يا در صندوق پستي (در ISP شما) به جا ميگذارند.
كلاينتهاي پست الكترونيكي
ممكن است تصور كنيد كه اولين محل براي جستجوي ابزارهاي ضد اسپم استفاده از برنامه پست الكترونيتان است. اما اگرچه تقريبا تمام برنامههاي پست الكترونيكي قوانيني را براي اجراي فيلتر Boolean در اختيار كاربر قرار ميدهند، Mail 1.2 شركت Apple و Entourage X شركت مايكروسافت تنها برنامههاي OS X بودند كه متعهد شدند برنامههاي خاصي را براي غلبه بر اسپم تهيه كنند.
Mail تنها كلاينت پست الكترونيكي Mac است كه به طور گستردهاي استفاده شده و فيلتر Bayesian را به همراه فيلتر قديمي Boolean در خود دارد. كاربرد و آموزش Mail بسيار آسان است: شما فقط پيامهاي اسپم را با دكمههاي Junk و Not Junk در پنجره صندوق پستي تعيين ميكنيد. هنگامي كه كار با برنامه را ياد گرفتيد، حالت Automatic برنامه Mail پيامهاي مشكوك را به صندوق پستي Junk انتقال ميدهد. اما انتخابهاي تعيين شده خود را با دقت انجام دهيد. هيچ راهي غير از تعليم مكرر براي مشاهده يا اصلاح اطلاعاتي كه از Mail به منظور فيلتر كردن Junkmail استفاده ميكند، وجود ندارد.
ما براي آشنايي با نحوه كار Mail از ده هزار پيام مناسب و ده هزار پيام ناخواسته استفاده كرديم (البته تعداد پيامهاي آزمايشي در هر برنامه متفاوت است، شما ميتوانيد براي به دست آوردن جزييات بيشتر در مورد آزمايش انجام گرفته، اطلاعاتي را در “Spam Test-ing Methodology” واقع در آدرس www.macworld.com/3002/40/spamtests.html مشاهده كنيد.)، سپس دوباره از Mail خواستيم تا بيست هزار پيام ديگر را كه نيمي از آنها اسپم بودند، فيلتر كند. اين برنامه در حدود 75 درصد از پيامهاي ناخواسته رسيده را شناسايي نمود و تنها دو پيام صحيح را به جاي اسپم در نظر گرفت. Mail بايد قبل از به كار بردن فيلترهايش پيامها را از سرور پستي كاربر دريافت كند. اين برنامه نه مقدار زمان دريافت اسپم را كاهش ميدهد و نه از رسيدن پيام ناخواسته به هارد درايو شما جلوگيري ميكند، اما به شما امكان ميدهد تا حذف اتوماتيك پيام را بعد از يك روز، يك هفته، يك ماه و يا وقتي برنامه را متوقف ميكنيد، انتخاب نماييد.
Microsoft Entonrage X ويژگي فيلتر Boolean و Junk Mail Filter، را كه مجموعه كوچكي از فيلترهاي Boolean و points-based است و به عنوان يك واحد مجزا در فيلتر نمودن معمولي برنامه عمل ميكند، در اختيار كاربران قرار ميدهد. شما ميتوانيد حساسيت Junk Mail Filter را با يك اسلايدر كنترل كنيد اما از آن جايي كه راهي براي استفاده از اسلايدر به منظور كنترل حساسيت قوانين شخصي وجود ندارد، با وجود سهولت در كار، دقت و ظرافت را از دست ميدهيد.
در آزمايشات ما با 3000 پيام مناسب و 3000 پيام ناخواسته، برنامه Entourage X Junk Mail Filter در حساسترين موقعيت خود تنها 18 درصد از پيامهاي اسپم را به طور صحيح و تقريبا 13 درصد از پيامهاي درست را اشتباها به عنوان اسپم شناسايي كرد. Entourage بايد قبل از به كار بردن فيلترهايش پيامها را دريافت كند، بنابراين پهناي باند ذخيره نميشود و اسپمهاي فيلتر شده بر روي هارد درايو شما ميمانند، مگر اينكه قاعدهاي ايجاد كنيد كه آنها را به طور اتوماتيك حذف كند كه ما آن را توصيه نميكنيم.
ديگر ابزارها همچون Bare Bones Software's MailSmith و Eudora داراي فيلترهاي دروني نميباشند. اما نسخههاي بعدي هر دو محصول يكپارچهسازي پيشرفته با يوتيليتيهاي ضد اسپم (همچون آنهايي را كه در بخش بعدي شرح ميدهيم) را عرضه خواهند نمود.
يوتيليتيهاي ضد اسپم در كلاينت
يوتيليتيهاي مختلفي وجود دارد كه برنامههاي پيشرفته فيلتر پيامهاي پستي را در اختيار كاربران قرار داده و با تعداد زيادي از كلاينتهاي پست الكترونيكي Mac كار ميكند. اما استفاده از ابزارهاي فوق ميتواند بسيار ناخوشايند باشد و از آن جايي كه آنها به شكل يك برنامه مجزا اجرا ميشوند، كاربر اغلب بايد فيلترها و روش بررسي پيامهاي الكترونيكي خود را تغيير دهد. بعضي از آنها نيز كاربر را وادار ميكنند تا اسكريپتها را نصب و استفاده نمايند. اما مزاياي چنين برنامههايي براي بعضي از كاربران Mac احتمالا ارزش تلاشهاي فوق را دارد.
Spamfire 1.2.3 محصول Spamfire Matterform Media يك يوتيليتي اضافه شونده است كه بررسي پست الكترونيكي شما را برعهده ميگيرد. Spamfire به سرور پست الكترونيكي login كرده و قواعد points-based خود را براي پيامهاي ذخيره شده در آنجا به كار ميگيرد. (spamfire با مجموعه بزرگي از قواعد قابل افزايش همراه است). برنامه فوق اسپم را شناسايي نموده و آن را به يك ناحيه نگهدارنده download ميكند، سپس آن را از سرور شما حذف مينمايد. برنامه پست الكترونيكي معمول شما نيز پيامهاي باقيمانده را دريافت ميكند. (spamfire با هرگونه برنامه پست الكترونيكي OS X يا OS 9 كار ميكند.) اين يوتيليتي از whitelist پشتيباني نموده و چون بايد مستقل از برنامه پست الكترونيكي اصلي شما پيامهايتان را بررسي نمايد به اسم رمزها، نامهاي كاربري و ديگر اطلاعات مربوط به سرور شما نياز دارد. بنابراين اگر بخواهيد spamfire را با چندين account پست الكترونيكي استفاده كنيد هماهنگ ساختن اطلاعات اشتراكهايتان و spamfire ميتواند مشكلآفرين شود.
نسخه professional برنامه spamfire به همراه 12 ماه update فيلتر online عرضه ميشود (كه براي اين نوع يوتيليتي ضروري است.) تمامي نسخهها داراي يك منوي Revenge با چندين گزينه، همچون پر كردن فايلهاي log سرور اسپمرها با اطلاعات بيفايده، ميباشند كه جمعآوري اطلاعاتي را كه سعي دارند (با استفاده از لينكها و تصاوير قابل شناسايي در اسپم) به دست آورند، مشكل ميسازد. گرچه رضايتي را كه revenge فراهم ميكند، درك ميكنيم، اما بعيد به نظر ميرسد كه گزينههاي spamefire's Revenge اثر كاهشدهنده چشمگيري را داشته باشند.
در آزمايشاتي كه با پنج هزار پيام مناسب و پنج هزار پيام ناخواسته انجام داديم، spamfire 76 درصد اسپم را به طور صحيح و كمتر از 3 درصد پيامهاي مناسب را اشتباها به عنوان اسپم شناسايي نمود. spamfire ميتواند از جهت پهناي باند نيز مشكلاتي ايجاد كند، يعني پيامهاي مناسب دو بار و پيامهايي كه اشتباه شناسايي شدهاند سه بار دريافت شوند.
Michael Tsai's SpamSieve 1.2.2 به عنوان يك برنامه افزودني به Entourage، MailSmith، CTM Development's Power Mail و Eudora 5.2 كار ميكند، اما اين برنامه برخلاف spamfire به شما امكان ميدهد از همان برنامه پست الكترونيك معمول خود استفاده نماييد، بنابراين معمولا مجبور نيستيد روش كنترل پيامها را براي بهرهگيري از Spamsieve تغيير دهيد. هنگامي كه فيلترهاي Bayesian اين برنامه را تعليم ميدهيد، برنامه پيام جديد را به محض رسيدن به طور اتوماتيك فيلتر ميكند و ميتوانيد از اسكريپتها براي ادامه تعليم SpamSieve در مورد انواع جديد پيامهاي مناسب و پيامهاي ناخواسته استفاده كنيد.
در آزمايشاتي كه با SpamSieve و در مورد ده هزار پيام مناسب و ده هزار پيام ناخواسته انجام داديم، اين برنامه بالغ بر 82 درصد از پيامهاي ناخواسته دريافت شده را به طور صحيح شناسايي نمود و تقريبا يك درصد از پيامهاي مناسب را اشتباها به عنوان اسپم شناسايي كرد. نسخه SpamSieve 1.2.2 امكان ويرايش ليست لغات و امتيازهاي خود را به شما نميدهد اما نسخههاي بعدي اين امكان را در اختيارتان قرار خواهند داد. در ضمن نسخه فوق عملكردي را براي حذف لغاتي كه كمتر مورد استفاده قرار ميگيرند در اختيار كاربر قرار ميدهد كه در صورت كاهش سرعت كارآيي برنامه، اين مشكل را برطرف خواهد نمود. مستندسازي اين برنامه ضعيف و تلفيق آن با Eudora 5.2 نامناسب و غيرقابل اعتماد است. اگر از قبل از فيلترهاي Eudora استفاده كردهايد بايد اسكريپت يك برنامه كمكي ثانويه را ويرايش نموده و به منظور استفاده مفيد از SpamSieve عملكرد فيلتر نمودن خود را مجددا سازماندهي كنيد. اما مشكلات توسط اطلاعيه Eudora (notification) ايجاد ميشوند و نه SpamSieve.
Post Armor يك برنامه مبتني بر جاوا ميباشد كه به سرورهاي IMAP و POP وصل ميشود. نسخه PostArmor 1.2 شركت P.Manna فيلترهاي Points-based را براي header (عنوان) پيامها بر روي سرور به كار ميگيرد و ميتواند هر چيزي را كه فكر ميكند اسپم است حذف نمايد و آنچه باقي ميماند به برنامه پست الكترونيكي كاربر download ميشود. گرچه برنامههاي مبتني بر جاوا تحت OS 9، كند و بيثبات هستند مادامي كه شما آگاهي كاملي از عبارات معمول (يك نوع انطباق متن كه از كاراكترهاي عمومي الگوها و محدوده كاراكترها به جاي اصطلاحات ثابت استفاده ميكند) ارائه دهيد، PostArmor به خوبي تحت OS X كار ميكند. تواناييهاي ديگر برنامه عبارت است از: لينكهايي به ليستهاي سياه DNS رايج، توانايي بررسي اعتبار آدرس فرستندهها با ارتباط با سرور فرستنده و تهيه گزارشات email كه به شما امكان ميدهد تا از قواعد كنار گذاشته شده و پيامهاي رد شده توسط PostArmor، آگاه شويد.
در آزمايشاتي كه با 3000 پيام مناسب و 3000 پيام ناخواسته انجام داديم برنامه PostArmor تقريبا 66 درصد از پيامهاي ناخواسته را به طور صحيح و در حدود 8 درصد از پيامهاي مناسب را به طور نادرست و به عنوان اسپم شناسايي كرد. اما كارآيي يوتيليتي فوق حتي بر روي يك شبكه اترنت محلي نسبتا كند است و در صورتي كه تعداد پيامهاي الكترونيكي كه دريافت ميكنيد بسيار زياد باشد اين برنامه رضايت شما را فراهم نخواهد كرد. در ضمن تلفيق PostArmor با ليستهاي سياه DNS اتوماتيك بوده و هيچ روشي براي غيرفعال ساختن آنها به طور انتخابي وجود ندارد.
PostArmor سعي دارد تا پهناي باند را تنها با download نمودن اطلاعات header از صندوق پستي شما (به جاي download نمودن تمام پيام) ذخيره سازد. اما چون قواعد PostArmor براي بدنه پيامهاي رسيده به كار گرفته نميشوند، اسپمهاي مشهود ميتوانند به صورت غيرآشكار از فيلتر رد شوند. برنامه فوق به همراه مجموعهاي از قواعد از پيش تعريف شده عرضه شده و شما ميتوانيد قواعد بيشتري را براي كنترل انواع خاصي از پيامهاي مناسبي كه دريافت ميكنيد، به آن اضافه نماييد.
MailfilterX 0.2.0 محصول MailfilterX Frank Blome يك اينترفيس OS X را به Mailfilter 0.40 (يك يوتيليتي يونيكس كه ميتواند به اشتراكهاي POP، login كند) ميافزايد. اين برنامه مجموعهاي از فيلترهاي Boolean را براي پيامها به كار ميگيرد و پيامهايي را كه به عنوان اسپم شناسايي شدهاند از سرور حذف ميكند. Mailfilter، WhiteList و اصطلاحات معمولي (regular expression) را پشتيباني ميكند. در ضمن اين برنامه ميتواند موضوعات را نرمالسازي نموده (به عنوان مثال ميتواند "f-r-e-e" را به عنوان واژه free تشخيص دهد)، پيامهاي تكراري را حذف كرده و نيز پيامها را از طريق اندازه آنها فيلتر كند.
Mailfilter، اسپم را از صندوق پستي سرور كاربر حذف ميكند در حالي كه تا كمترين حد ممكن عمل download را انجام ميدهد. اين برنامه براي كساني كه در مورد برنامه OS X's Termianl بسيار محتاط هستند، مناسب نيست. گرچه MailfilterX شرايط تقريبا مناسبي را از جهت فايل پيكربندي متني Mailfilter فراهم كرده، اما براي اجرا و پيكربندي هدفدار Mailfilter به مهارتهاي regular-expressions و يونيكس نياز خواهيد داشت. هيچ كدام از دو برنامه Mailfilter و MailfilterX با تنظيم پيش فرضي براي فيلتر عرضه نميشود، بنابراين ما نتوانستهايم موثر بودن عملكرد تنظيمات پيش فرض را مورد آزمايش قرار دهيم، شما بايد قواعد خود را نوشته و اميدوار باشيد كه با موفقيت عمل كنند.
يوتيليتيها و سرويسهاي ضداسپم براي سرور
كامپيوترهاي شخصي تنها محل مبارزه با اسپم نيست: بسياري از ISPها و سازمانها ميتوانند پيامهاي ناخواسته را قبل از ترك سرورهاي آنها شناسايي يا مسدود سازند. فيلتر نمودن در سرور ميتواند براي ذخيره پهناي باند و نگه داشتن account پست الكترونيكي كاربر در حد اندازه فايل آن بسيار عالي باشد، زيرا اسپمي كه توسط سرور مسدود ميشود هرگز به account كاربر فرستاده نميشود و كاربر اجباري به كنترل يوتيليتي ضد اسپم ندارد: زيرا وظيفه كنترل و نگهداري برعهده كساني است كه سرور پست الكترونيك كاربر را اداره ميكنند. اما اين نوع فيلتر نقاط ضعف مخصوص به خود را نيز دارد. عموما ابزارهاي ضد اسپم سرور قابليت پيكربندي بسيار كمتري نسبت به يوتيليتيهاي ضد اسپم اجرا شده بر روي سيستم كاربر دارند. ممكن است بتوانيد حساسيت بعضي ويژگيها را تنظيم نماييد اما معمولا قادر به ديدن قواعدي كه سرور براي پيام شما به كار ميبرد، نيستيد و تنها امكان فعال نمودن يا غيرفعال نمودن آنها براي رفع نيازهايتان در اختيار خواهيد داشت. در ضمن ممكن است هيچ نشانهاي از مسدود شدن پيام نداشته باشيد: زيرا در حالي كه بعضي سيستمها ميتوانند پيامهاي ناخواسته بسياري را به منطقه نگهدارنده (holding) مبتني بر وب بفرستند (كه شما بايد براي آگاهي از نامههايي كه به اشتباه اسپم شناسايي شدهاند مرتبا آن را بررسي كنيد)، تعداد ديگري از سيستمها هيچ اطلاعي از پيامهاي مسدود شده را در اختيار كاربر قرار نميدهند.
برنامههاي فيلتر در سرور براي تمامي كاربران مناسب نيست اما در عين حال در بعضي شرايط خاص گزينهاي بسيار عالي ميباشد. ISP يا تهيهكننده برنامه پست الكترونيكي شما احتمالا تعدادي ابزار ضد اسپم سرور را در اختيارتان قرار ميدهد. شايد هم بخواهيد از سرويس دهنده مستقلي استفاده كنيد كه آدرسهاي محافظت شده در برابر اسپم را در اختيارتان قرار ميدهد. بخشServer-Side Utilities and Services را كه در آدرس www.macworld.com/2003/04/Features/Serverside قرار دارد مشاهده كنيد تا ببينيد كه چگونه ابزارهاي ضد اسپمي مانند Postini، BrightMail و SpamAssassin براي محافظت از آدرسهاي ارائه شده توسط Pobox و SpamCop.net به كار گرفته شدهاند.
سخن آخر
بايد بدانيد كه هيچ راهي براي جلوگيري كامل از ورود پيامهاي ناخواسته به صندوق پستي شما وجود ندارد، اما جديدترين ابزارها ميتوانند حداقل به شما كمك كنند كه تا حدودي اين مشكل را كنترل كنيد. بهتر است برنامهاي متناسب با كار خود را انتخاب كنيد تا وقت بيشتري را براي رسيدگي به پيامهاي معتبري كه به توجه شما نياز دارند، داشته باشيد.
چگونگي آزمايشات
ما براي تحقيقات خود بيش از 000/250 اسپم دريافت شده بين سالهاي 1993 و 2002 را بررسي نموديم. 75 درصد از اين پيامها از ماه دسامبر سال 2001 تا دسامبر سال 2002 جمعآوري شدند و مجموعهاي از پيامها را تهيه نموديم كه شامل دو سري ده هزارتايي پيام (يك سري براي تعليم فيلترهاي Bayesian و سري ديگر براي آزمايش آنها) بود.
براي پيامهاي معتبر نيز پيامهاي رسيده بين نوامبر 1997 و دسامبر 2002 را مورد بررسي قرار داديم: يك سوم از پيامها در هر آزمايش از طرف دوستان، افراد فاميل و آشنايان، يك سوم مربوط به مسائل كاري و يك سوم از آنها نيز از ليستهاي پستي بود. ما برنامههاي ضد اسپم را كه از whitelistها و ديگر استثناهاي پردازش براي ليستهاي پستي و آشنايان پشتيباني ميكنند با اطلاعاتي براي تمام ليستهاي پستي به اشتراك درآمده و آدرس پستي هر شخصي كه ده بار يا بيشتر در يك سري پيام ظاهر شده، پيكربندي نموديم.
آگاهي از ترفندهاي اسپمرها
از آن جايي كه اسپمرها هميشه روشهاي خود را تغيير ميدهند احتمالا ميخواهيد گاهي سايتهاي زير را مشاهده نماييد تا جديدترين اطلاعات در مورد روشهاي مبارزه با آنها را به دست آوريد.
CAUCE كه مخففCoalition Against Unsolicited Commercial Email است (www.cauce.org) اطلاعاتي درباره قانونگذاري و ديگر مسائل صنعتي را در اختيار كاربران قرار ميدهد.
Spam Abuse اطلاعاتي در مورد مشكلات صندوق پستي و نكاتي براي مديران شبكه و حتي بازارياباني كه ميخواهند از پست الكترونيكي به طور مسئولانهاي استفاده كنند، فراهم ميكند. http://spam.abuse.net
Spam-L FAQ توضيحات خوبي را در مورد جزييات فني لازم براي تعقيب و گزارش اسپم فراهم ميسازد. براي استفاده از اين سايت به www.claws-and-paws.com/spam-1/index.html رجوع كنيد.
MacinTouch Spam and Scam Resources: شما ميتوانيد تجارب خود را با استفاده از اين سايت به ديگران انتقال داده و از تجارب ديگران نيز استفاده كنيد. www.macintouch.com/spam.shtml.
نقاط ضعف و قوت ليست سياه (Black List)
برخلاف ابزارها و سرويسهايي كه از ويژگيهاي يك پيام (مثل محتواي آن) براي شناسايي اسپم استفاده ميكنند، ليستهاي سياه DNS با جستجوي شماره IP سرور پست الكترونيكي ارسال كننده پيام اين كار را انجام ميدهند. اگر شماره IP سرور در ليست سياه باشد، ارتباط پذيرفته نميشود. ليستهاي سياه DNS عمدتا در سرورهاي پستي مورد استفاده قرار ميگيرند اما تعداد اندكي از يويتليتيهاي كلاينت همچون PostArmor نيز ميتوانند بعد از اينكه اسپم ارسال شد از آنها استفاده كنند. بعضي از ليستهاي سياه DNS باMail Abuse Prevention System (www.mail-abuse.org)، OsiruSoft (http://relays.osirusoft.com) و SpamCop (www.spamcop.net) استفاده ميشود. تعدادي از ليستهاي سياه در دسترس همگان قرار داشته و تعدادي نيز با پرداخت حق عضويت قابل استفاده خواهند بود.
چون سرورهاي پستي از ايجاد ارتباط فرستندگان پيامي كه ليست سياه شدهاند، امتناع ميكنند، پيامهاي آنها هرگز براي شما فرستاده نميشود و در نتيجه فضايي را در ISP يا هارد ديسكتان اشغال نميكند. بنابراين مجبور نميشويد تا وقتي را صرف ايجاد فيلترهايي براي مسدود ساختن آنها نماييد.
اما ليستهاي سياه DNS نيز بدون مشكل نيستند و وجود اين مشكلات مستلزم فرآيند و معيارهايي است كه وجود يا عدم وجود يك آدرس IP را در ليست مشخص نمايد. بسياري از ليستهاي سياه مسئولانه و با حساسيت ويژه اجرا ميشوند اما به نظر ميرسد كه براي هر طرفدار يك ليست سياه خاص، شخصي نيز وجود دارد كه ادعا ميكند به طور غيرمنصفانه در ليست قرار گرفته و يا شخصي كه به روش تحليل اين متد اعتراض ميكند. در تاريخ ليستهاي سياه DNS، رقابتهاي ميان فردي، طرحهاي دعوي و حتي مواردي كه به دليل خصومتهاي شخصي ليست سياه شدهاند و نه براي اسپم، ديده شده است و چون كاربري بر روي يك سرور اسپم دريافت نموده به اين معني نيست كه تمام كاربران اسپمر هستند. اما يك ليست سياه چنين تمايزي را قائل نميشود و احتمالا بعضي پيامهاي مناسب را مسدود ميسازد.
اگر در نظر داريد تا از ليست سياه DNS استفاده نماييد قبل از هر چيز از تمهيدات، عملكردها و قابليت اعتماد به آن مطمئن شويد. در صورتي كه پيام الكترونيكي خود را ازطريق يك ISP و يا تهيه كننده ديگري دريافت ميكنيد، از آنها بپرسيد كه از كدام ليست سياه DNS استفاده ميكنند. احتمالا ممكن است گاهي از آنچه ISP بدون اطلاع شما مسدود ميسازد، متعجب شويد.
محافظت از آدرس پست الكترونيكي
اگر آدرس خود را در يك صفحه وب منتشر نموده و يا به يك گروه بحث usenet فرستادهايد، مشكلات احتمالي عبارتند از: رسيدن آدرس پست الكترونيكي شما به دست كسي كه در جستجوي اينگونه آدرسهاست - وجود برنامهاي كه صفحات وب و گروههاي خبري را براي به دست آوردن آدرسهاي پست الكترونيك اسكن ميكند. اسپمرها اينگونه آدرسها را جمعآوري و استفاده نموده و حتي آنها را به ديگر اسپمرها ميفروشند.
محافظت از آدرس خود در شبكه در حد زيادي مستلزم استفاده از برنامههايي براي يافتن ابزارهاي يابنده آدرس ميباشد.
در اينجا روشهايي را براي اجتناب از آشكار شدن آدرسها آوردهايم:
- آدرس پست الكترونيكي خود را بر روي وب سايت، دايركتوري و ديگر جاهاي عمومي منتشر نكنيد.
- آدرس پست الكترونيكي خود را در هر mailto (لينكها) قرار ندهيد.
- آدرس پست الكترونيكي خود را در امضاي خود (signature) قرار ندهيد.
- آدرس خود را در فرمهاي وب وارد نكنيد، مگر اينكه به سازمان اداره كننده سايت اطمينان كامل داشته و نياز آنها به آدرس شما منطقي باشد. و حتي با وجود اين قواعد اختصاصي سايت را بخوانيد تا متوجه شويد كه آيا سايت فوق ليستهاي آدرس را به اشتراك ميگذارد يا خير. در صورتي كه سايت فوق داراي قواعد اختصاصي نباشد، از آن اجتناب كنيد.
- از لينكهاي قرارداده شده در اسپمها كه اعلام ميكنند با كليك روي آنها ميتوانيد دريافت اين نامهها را متوقف نماييد، استفاده نكنيد. زيرا اگر آنها اصلا كار كنند تنها تاييد ميكنند كه آدرس پست الكترونيكي شما معتبر بوده و آماده براي دريافت اسپم بيشتر ميباشد.
تماس از طريق سايت
در صورتي كه آدرس خود را بر روي وب سايت قرار ندهيد پس چگونه ديگران ميتوانند با شما تماس بگيرند؟ گرچه براي هر موقعيتي، راهحل مجزايي وجود ندارد اما روشهايي را در اينجا ذكر نمودهايم:
- يك فرم تماس در سايت وب خود قرار دهيد. اغلب ISPها الگوهايي را براي ايجاد چنين فرمهايي در اختيار كاربران قرار ميدهند. اطمينان حاصل نماييد كه HTML را بررسي كردهايد و در صورتي كه آدرس شما (حتي به عنوان يك آيتم پنهان) در آنجا باشد از تهيهكننده خود فرمي را بخواهيد كه آدرس كامل شما را توضيح ندهد.
- تصوير كوچكي تهيه نماييد تا آدرس پست الكترونيك شما را نشان دهد. mailto (لينك) به آن اضافه نكنيد. نقطه ضعف اين روش:
مشاهدهگران بدون قابليتهاي گرافيكي (كاربراني با مرورگرها و تلفنهاي سلولي قديمي و...) و كاربران داراي ضعف بينايي ممكن است اينگونه اطلاعات را از دست بدهند.
- آدرس پست الكترونيك خود را با استفاده از واژههاي كامل بنويسيد: مثل geoff(at) - (dot) com. اين كار احتمالا بعضي از اسپمرها را گيج ميكند. گرچه بعضي از آنها كم كم به چنين تكنيكي پي ميبرند.
- از ترفندهاي جاوا اسكريپت استفاده كنيد تا آدرس خود را با رمزدهي و يا تبديل به بخشهاي غيرقابل شناسايي مبهم سازيد. ميتوانيد به اسكريپتهاي سادهتر كه به طور گستردهاي در دسترس قرار دارند رجوع كنيد (www.jeomaller.com/js-mailer.shtml) اما ترفندهاي فوق فقط در صورتي كار ميكنند كه مرورگرهاي مشاهدهگرهاي جاوا اسكريپت را پشتيباني كنند، در ضمن اسپمرها به تدريج در حال كشف چنين ترفندهايي ميباشند. ¨
ممكن است تصور كنيد كه اولين محل براي جستجوي ابزارهاي ضد اسپم استفاده از برنامه پست الكترونيتان است. اما اگرچه تقريبا تمام برنامههاي پست الكترونيكي قوانيني را براي اجراي فيلتر Boolean در اختيار كاربر قرار ميدهند، Mail 1.2 شركت Apple و Entourage X شركت مايكروسافت تنها برنامههاي OS X بودند كه متعهد شدند برنامههاي خاصي را براي غلبه بر اسپم تهيه كنند.
Mail تنها كلاينت پست الكترونيكي Mac است كه به طور گستردهاي استفاده شده و فيلتر Bayesian را به همراه فيلتر قديمي Boolean در خود دارد. كاربرد و آموزش Mail بسيار آسان است: شما فقط پيامهاي اسپم را با دكمههاي Junk و Not Junk در پنجره صندوق پستي تعيين ميكنيد. هنگامي كه كار با برنامه را ياد گرفتيد، حالت Automatic برنامه Mail پيامهاي مشكوك را به صندوق پستي Junk انتقال ميدهد. اما انتخابهاي تعيين شده خود را با دقت انجام دهيد. هيچ راهي غير از تعليم مكرر براي مشاهده يا اصلاح اطلاعاتي كه از Mail به منظور فيلتر كردن Junkmail استفاده ميكند، وجود ندارد.
ما براي آشنايي با نحوه كار Mail از ده هزار پيام مناسب و ده هزار پيام ناخواسته استفاده كرديم (البته تعداد پيامهاي آزمايشي در هر برنامه متفاوت است، شما ميتوانيد براي به دست آوردن جزييات بيشتر در مورد آزمايش انجام گرفته، اطلاعاتي را در “Spam Test-ing Methodology” واقع در آدرس www.macworld.com/3002/40/spamtests.html مشاهده كنيد.)، سپس دوباره از Mail خواستيم تا بيست هزار پيام ديگر را كه نيمي از آنها اسپم بودند، فيلتر كند. اين برنامه در حدود 75 درصد از پيامهاي ناخواسته رسيده را شناسايي نمود و تنها دو پيام صحيح را به جاي اسپم در نظر گرفت. Mail بايد قبل از به كار بردن فيلترهايش پيامها را از سرور پستي كاربر دريافت كند. اين برنامه نه مقدار زمان دريافت اسپم را كاهش ميدهد و نه از رسيدن پيام ناخواسته به هارد درايو شما جلوگيري ميكند، اما به شما امكان ميدهد تا حذف اتوماتيك پيام را بعد از يك روز، يك هفته، يك ماه و يا وقتي برنامه را متوقف ميكنيد، انتخاب نماييد.
Microsoft Entonrage X ويژگي فيلتر Boolean و Junk Mail Filter، را كه مجموعه كوچكي از فيلترهاي Boolean و points-based است و به عنوان يك واحد مجزا در فيلتر نمودن معمولي برنامه عمل ميكند، در اختيار كاربران قرار ميدهد. شما ميتوانيد حساسيت Junk Mail Filter را با يك اسلايدر كنترل كنيد اما از آن جايي كه راهي براي استفاده از اسلايدر به منظور كنترل حساسيت قوانين شخصي وجود ندارد، با وجود سهولت در كار، دقت و ظرافت را از دست ميدهيد.
در آزمايشات ما با 3000 پيام مناسب و 3000 پيام ناخواسته، برنامه Entourage X Junk Mail Filter در حساسترين موقعيت خود تنها 18 درصد از پيامهاي اسپم را به طور صحيح و تقريبا 13 درصد از پيامهاي درست را اشتباها به عنوان اسپم شناسايي كرد. Entourage بايد قبل از به كار بردن فيلترهايش پيامها را دريافت كند، بنابراين پهناي باند ذخيره نميشود و اسپمهاي فيلتر شده بر روي هارد درايو شما ميمانند، مگر اينكه قاعدهاي ايجاد كنيد كه آنها را به طور اتوماتيك حذف كند كه ما آن را توصيه نميكنيم.
ديگر ابزارها همچون Bare Bones Software's MailSmith و Eudora داراي فيلترهاي دروني نميباشند. اما نسخههاي بعدي هر دو محصول يكپارچهسازي پيشرفته با يوتيليتيهاي ضد اسپم (همچون آنهايي را كه در بخش بعدي شرح ميدهيم) را عرضه خواهند نمود.
يوتيليتيهاي ضد اسپم در كلاينت
يوتيليتيهاي مختلفي وجود دارد كه برنامههاي پيشرفته فيلتر پيامهاي پستي را در اختيار كاربران قرار داده و با تعداد زيادي از كلاينتهاي پست الكترونيكي Mac كار ميكند. اما استفاده از ابزارهاي فوق ميتواند بسيار ناخوشايند باشد و از آن جايي كه آنها به شكل يك برنامه مجزا اجرا ميشوند، كاربر اغلب بايد فيلترها و روش بررسي پيامهاي الكترونيكي خود را تغيير دهد. بعضي از آنها نيز كاربر را وادار ميكنند تا اسكريپتها را نصب و استفاده نمايند. اما مزاياي چنين برنامههايي براي بعضي از كاربران Mac احتمالا ارزش تلاشهاي فوق را دارد.
Spamfire 1.2.3 محصول Spamfire Matterform Media يك يوتيليتي اضافه شونده است كه بررسي پست الكترونيكي شما را برعهده ميگيرد. Spamfire به سرور پست الكترونيكي login كرده و قواعد points-based خود را براي پيامهاي ذخيره شده در آنجا به كار ميگيرد. (spamfire با مجموعه بزرگي از قواعد قابل افزايش همراه است). برنامه فوق اسپم را شناسايي نموده و آن را به يك ناحيه نگهدارنده download ميكند، سپس آن را از سرور شما حذف مينمايد. برنامه پست الكترونيكي معمول شما نيز پيامهاي باقيمانده را دريافت ميكند. (spamfire با هرگونه برنامه پست الكترونيكي OS X يا OS 9 كار ميكند.) اين يوتيليتي از whitelist پشتيباني نموده و چون بايد مستقل از برنامه پست الكترونيكي اصلي شما پيامهايتان را بررسي نمايد به اسم رمزها، نامهاي كاربري و ديگر اطلاعات مربوط به سرور شما نياز دارد. بنابراين اگر بخواهيد spamfire را با چندين account پست الكترونيكي استفاده كنيد هماهنگ ساختن اطلاعات اشتراكهايتان و spamfire ميتواند مشكلآفرين شود.
نسخه professional برنامه spamfire به همراه 12 ماه update فيلتر online عرضه ميشود (كه براي اين نوع يوتيليتي ضروري است.) تمامي نسخهها داراي يك منوي Revenge با چندين گزينه، همچون پر كردن فايلهاي log سرور اسپمرها با اطلاعات بيفايده، ميباشند كه جمعآوري اطلاعاتي را كه سعي دارند (با استفاده از لينكها و تصاوير قابل شناسايي در اسپم) به دست آورند، مشكل ميسازد. گرچه رضايتي را كه revenge فراهم ميكند، درك ميكنيم، اما بعيد به نظر ميرسد كه گزينههاي spamefire's Revenge اثر كاهشدهنده چشمگيري را داشته باشند.
در آزمايشاتي كه با پنج هزار پيام مناسب و پنج هزار پيام ناخواسته انجام داديم، spamfire 76 درصد اسپم را به طور صحيح و كمتر از 3 درصد پيامهاي مناسب را اشتباها به عنوان اسپم شناسايي نمود. spamfire ميتواند از جهت پهناي باند نيز مشكلاتي ايجاد كند، يعني پيامهاي مناسب دو بار و پيامهايي كه اشتباه شناسايي شدهاند سه بار دريافت شوند.
Michael Tsai's SpamSieve 1.2.2 به عنوان يك برنامه افزودني به Entourage، MailSmith، CTM Development's Power Mail و Eudora 5.2 كار ميكند، اما اين برنامه برخلاف spamfire به شما امكان ميدهد از همان برنامه پست الكترونيك معمول خود استفاده نماييد، بنابراين معمولا مجبور نيستيد روش كنترل پيامها را براي بهرهگيري از Spamsieve تغيير دهيد. هنگامي كه فيلترهاي Bayesian اين برنامه را تعليم ميدهيد، برنامه پيام جديد را به محض رسيدن به طور اتوماتيك فيلتر ميكند و ميتوانيد از اسكريپتها براي ادامه تعليم SpamSieve در مورد انواع جديد پيامهاي مناسب و پيامهاي ناخواسته استفاده كنيد.
در آزمايشاتي كه با SpamSieve و در مورد ده هزار پيام مناسب و ده هزار پيام ناخواسته انجام داديم، اين برنامه بالغ بر 82 درصد از پيامهاي ناخواسته دريافت شده را به طور صحيح شناسايي نمود و تقريبا يك درصد از پيامهاي مناسب را اشتباها به عنوان اسپم شناسايي كرد. نسخه SpamSieve 1.2.2 امكان ويرايش ليست لغات و امتيازهاي خود را به شما نميدهد اما نسخههاي بعدي اين امكان را در اختيارتان قرار خواهند داد. در ضمن نسخه فوق عملكردي را براي حذف لغاتي كه كمتر مورد استفاده قرار ميگيرند در اختيار كاربر قرار ميدهد كه در صورت كاهش سرعت كارآيي برنامه، اين مشكل را برطرف خواهد نمود. مستندسازي اين برنامه ضعيف و تلفيق آن با Eudora 5.2 نامناسب و غيرقابل اعتماد است. اگر از قبل از فيلترهاي Eudora استفاده كردهايد بايد اسكريپت يك برنامه كمكي ثانويه را ويرايش نموده و به منظور استفاده مفيد از SpamSieve عملكرد فيلتر نمودن خود را مجددا سازماندهي كنيد. اما مشكلات توسط اطلاعيه Eudora (notification) ايجاد ميشوند و نه SpamSieve.
Post Armor يك برنامه مبتني بر جاوا ميباشد كه به سرورهاي IMAP و POP وصل ميشود. نسخه PostArmor 1.2 شركت P.Manna فيلترهاي Points-based را براي header (عنوان) پيامها بر روي سرور به كار ميگيرد و ميتواند هر چيزي را كه فكر ميكند اسپم است حذف نمايد و آنچه باقي ميماند به برنامه پست الكترونيكي كاربر download ميشود. گرچه برنامههاي مبتني بر جاوا تحت OS 9، كند و بيثبات هستند مادامي كه شما آگاهي كاملي از عبارات معمول (يك نوع انطباق متن كه از كاراكترهاي عمومي الگوها و محدوده كاراكترها به جاي اصطلاحات ثابت استفاده ميكند) ارائه دهيد، PostArmor به خوبي تحت OS X كار ميكند. تواناييهاي ديگر برنامه عبارت است از: لينكهايي به ليستهاي سياه DNS رايج، توانايي بررسي اعتبار آدرس فرستندهها با ارتباط با سرور فرستنده و تهيه گزارشات email كه به شما امكان ميدهد تا از قواعد كنار گذاشته شده و پيامهاي رد شده توسط PostArmor، آگاه شويد.
در آزمايشاتي كه با 3000 پيام مناسب و 3000 پيام ناخواسته انجام داديم برنامه PostArmor تقريبا 66 درصد از پيامهاي ناخواسته را به طور صحيح و در حدود 8 درصد از پيامهاي مناسب را به طور نادرست و به عنوان اسپم شناسايي كرد. اما كارآيي يوتيليتي فوق حتي بر روي يك شبكه اترنت محلي نسبتا كند است و در صورتي كه تعداد پيامهاي الكترونيكي كه دريافت ميكنيد بسيار زياد باشد اين برنامه رضايت شما را فراهم نخواهد كرد. در ضمن تلفيق PostArmor با ليستهاي سياه DNS اتوماتيك بوده و هيچ روشي براي غيرفعال ساختن آنها به طور انتخابي وجود ندارد.
PostArmor سعي دارد تا پهناي باند را تنها با download نمودن اطلاعات header از صندوق پستي شما (به جاي download نمودن تمام پيام) ذخيره سازد. اما چون قواعد PostArmor براي بدنه پيامهاي رسيده به كار گرفته نميشوند، اسپمهاي مشهود ميتوانند به صورت غيرآشكار از فيلتر رد شوند. برنامه فوق به همراه مجموعهاي از قواعد از پيش تعريف شده عرضه شده و شما ميتوانيد قواعد بيشتري را براي كنترل انواع خاصي از پيامهاي مناسبي كه دريافت ميكنيد، به آن اضافه نماييد.
MailfilterX 0.2.0 محصول MailfilterX Frank Blome يك اينترفيس OS X را به Mailfilter 0.40 (يك يوتيليتي يونيكس كه ميتواند به اشتراكهاي POP، login كند) ميافزايد. اين برنامه مجموعهاي از فيلترهاي Boolean را براي پيامها به كار ميگيرد و پيامهايي را كه به عنوان اسپم شناسايي شدهاند از سرور حذف ميكند. Mailfilter، WhiteList و اصطلاحات معمولي (regular expression) را پشتيباني ميكند. در ضمن اين برنامه ميتواند موضوعات را نرمالسازي نموده (به عنوان مثال ميتواند "f-r-e-e" را به عنوان واژه free تشخيص دهد)، پيامهاي تكراري را حذف كرده و نيز پيامها را از طريق اندازه آنها فيلتر كند.
Mailfilter، اسپم را از صندوق پستي سرور كاربر حذف ميكند در حالي كه تا كمترين حد ممكن عمل download را انجام ميدهد. اين برنامه براي كساني كه در مورد برنامه OS X's Termianl بسيار محتاط هستند، مناسب نيست. گرچه MailfilterX شرايط تقريبا مناسبي را از جهت فايل پيكربندي متني Mailfilter فراهم كرده، اما براي اجرا و پيكربندي هدفدار Mailfilter به مهارتهاي regular-expressions و يونيكس نياز خواهيد داشت. هيچ كدام از دو برنامه Mailfilter و MailfilterX با تنظيم پيش فرضي براي فيلتر عرضه نميشود، بنابراين ما نتوانستهايم موثر بودن عملكرد تنظيمات پيش فرض را مورد آزمايش قرار دهيم، شما بايد قواعد خود را نوشته و اميدوار باشيد كه با موفقيت عمل كنند.
يوتيليتيها و سرويسهاي ضداسپم براي سرور
كامپيوترهاي شخصي تنها محل مبارزه با اسپم نيست: بسياري از ISPها و سازمانها ميتوانند پيامهاي ناخواسته را قبل از ترك سرورهاي آنها شناسايي يا مسدود سازند. فيلتر نمودن در سرور ميتواند براي ذخيره پهناي باند و نگه داشتن account پست الكترونيكي كاربر در حد اندازه فايل آن بسيار عالي باشد، زيرا اسپمي كه توسط سرور مسدود ميشود هرگز به account كاربر فرستاده نميشود و كاربر اجباري به كنترل يوتيليتي ضد اسپم ندارد: زيرا وظيفه كنترل و نگهداري برعهده كساني است كه سرور پست الكترونيك كاربر را اداره ميكنند. اما اين نوع فيلتر نقاط ضعف مخصوص به خود را نيز دارد. عموما ابزارهاي ضد اسپم سرور قابليت پيكربندي بسيار كمتري نسبت به يوتيليتيهاي ضد اسپم اجرا شده بر روي سيستم كاربر دارند. ممكن است بتوانيد حساسيت بعضي ويژگيها را تنظيم نماييد اما معمولا قادر به ديدن قواعدي كه سرور براي پيام شما به كار ميبرد، نيستيد و تنها امكان فعال نمودن يا غيرفعال نمودن آنها براي رفع نيازهايتان در اختيار خواهيد داشت. در ضمن ممكن است هيچ نشانهاي از مسدود شدن پيام نداشته باشيد: زيرا در حالي كه بعضي سيستمها ميتوانند پيامهاي ناخواسته بسياري را به منطقه نگهدارنده (holding) مبتني بر وب بفرستند (كه شما بايد براي آگاهي از نامههايي كه به اشتباه اسپم شناسايي شدهاند مرتبا آن را بررسي كنيد)، تعداد ديگري از سيستمها هيچ اطلاعي از پيامهاي مسدود شده را در اختيار كاربر قرار نميدهند.
برنامههاي فيلتر در سرور براي تمامي كاربران مناسب نيست اما در عين حال در بعضي شرايط خاص گزينهاي بسيار عالي ميباشد. ISP يا تهيهكننده برنامه پست الكترونيكي شما احتمالا تعدادي ابزار ضد اسپم سرور را در اختيارتان قرار ميدهد. شايد هم بخواهيد از سرويس دهنده مستقلي استفاده كنيد كه آدرسهاي محافظت شده در برابر اسپم را در اختيارتان قرار ميدهد. بخشServer-Side Utilities and Services را كه در آدرس www.macworld.com/2003/04/Features/Serverside قرار دارد مشاهده كنيد تا ببينيد كه چگونه ابزارهاي ضد اسپمي مانند Postini، BrightMail و SpamAssassin براي محافظت از آدرسهاي ارائه شده توسط Pobox و SpamCop.net به كار گرفته شدهاند.
سخن آخر
بايد بدانيد كه هيچ راهي براي جلوگيري كامل از ورود پيامهاي ناخواسته به صندوق پستي شما وجود ندارد، اما جديدترين ابزارها ميتوانند حداقل به شما كمك كنند كه تا حدودي اين مشكل را كنترل كنيد. بهتر است برنامهاي متناسب با كار خود را انتخاب كنيد تا وقت بيشتري را براي رسيدگي به پيامهاي معتبري كه به توجه شما نياز دارند، داشته باشيد.
چگونگي آزمايشات
ما براي تحقيقات خود بيش از 000/250 اسپم دريافت شده بين سالهاي 1993 و 2002 را بررسي نموديم. 75 درصد از اين پيامها از ماه دسامبر سال 2001 تا دسامبر سال 2002 جمعآوري شدند و مجموعهاي از پيامها را تهيه نموديم كه شامل دو سري ده هزارتايي پيام (يك سري براي تعليم فيلترهاي Bayesian و سري ديگر براي آزمايش آنها) بود.
براي پيامهاي معتبر نيز پيامهاي رسيده بين نوامبر 1997 و دسامبر 2002 را مورد بررسي قرار داديم: يك سوم از پيامها در هر آزمايش از طرف دوستان، افراد فاميل و آشنايان، يك سوم مربوط به مسائل كاري و يك سوم از آنها نيز از ليستهاي پستي بود. ما برنامههاي ضد اسپم را كه از whitelistها و ديگر استثناهاي پردازش براي ليستهاي پستي و آشنايان پشتيباني ميكنند با اطلاعاتي براي تمام ليستهاي پستي به اشتراك درآمده و آدرس پستي هر شخصي كه ده بار يا بيشتر در يك سري پيام ظاهر شده، پيكربندي نموديم.
آگاهي از ترفندهاي اسپمرها
از آن جايي كه اسپمرها هميشه روشهاي خود را تغيير ميدهند احتمالا ميخواهيد گاهي سايتهاي زير را مشاهده نماييد تا جديدترين اطلاعات در مورد روشهاي مبارزه با آنها را به دست آوريد.
CAUCE كه مخففCoalition Against Unsolicited Commercial Email است (www.cauce.org) اطلاعاتي درباره قانونگذاري و ديگر مسائل صنعتي را در اختيار كاربران قرار ميدهد.
Spam Abuse اطلاعاتي در مورد مشكلات صندوق پستي و نكاتي براي مديران شبكه و حتي بازارياباني كه ميخواهند از پست الكترونيكي به طور مسئولانهاي استفاده كنند، فراهم ميكند. http://spam.abuse.net
Spam-L FAQ توضيحات خوبي را در مورد جزييات فني لازم براي تعقيب و گزارش اسپم فراهم ميسازد. براي استفاده از اين سايت به www.claws-and-paws.com/spam-1/index.html رجوع كنيد.
MacinTouch Spam and Scam Resources: شما ميتوانيد تجارب خود را با استفاده از اين سايت به ديگران انتقال داده و از تجارب ديگران نيز استفاده كنيد. www.macintouch.com/spam.shtml.
نقاط ضعف و قوت ليست سياه (Black List)
برخلاف ابزارها و سرويسهايي كه از ويژگيهاي يك پيام (مثل محتواي آن) براي شناسايي اسپم استفاده ميكنند، ليستهاي سياه DNS با جستجوي شماره IP سرور پست الكترونيكي ارسال كننده پيام اين كار را انجام ميدهند. اگر شماره IP سرور در ليست سياه باشد، ارتباط پذيرفته نميشود. ليستهاي سياه DNS عمدتا در سرورهاي پستي مورد استفاده قرار ميگيرند اما تعداد اندكي از يويتليتيهاي كلاينت همچون PostArmor نيز ميتوانند بعد از اينكه اسپم ارسال شد از آنها استفاده كنند. بعضي از ليستهاي سياه DNS باMail Abuse Prevention System (www.mail-abuse.org)، OsiruSoft (http://relays.osirusoft.com) و SpamCop (www.spamcop.net) استفاده ميشود. تعدادي از ليستهاي سياه در دسترس همگان قرار داشته و تعدادي نيز با پرداخت حق عضويت قابل استفاده خواهند بود.
چون سرورهاي پستي از ايجاد ارتباط فرستندگان پيامي كه ليست سياه شدهاند، امتناع ميكنند، پيامهاي آنها هرگز براي شما فرستاده نميشود و در نتيجه فضايي را در ISP يا هارد ديسكتان اشغال نميكند. بنابراين مجبور نميشويد تا وقتي را صرف ايجاد فيلترهايي براي مسدود ساختن آنها نماييد.
اما ليستهاي سياه DNS نيز بدون مشكل نيستند و وجود اين مشكلات مستلزم فرآيند و معيارهايي است كه وجود يا عدم وجود يك آدرس IP را در ليست مشخص نمايد. بسياري از ليستهاي سياه مسئولانه و با حساسيت ويژه اجرا ميشوند اما به نظر ميرسد كه براي هر طرفدار يك ليست سياه خاص، شخصي نيز وجود دارد كه ادعا ميكند به طور غيرمنصفانه در ليست قرار گرفته و يا شخصي كه به روش تحليل اين متد اعتراض ميكند. در تاريخ ليستهاي سياه DNS، رقابتهاي ميان فردي، طرحهاي دعوي و حتي مواردي كه به دليل خصومتهاي شخصي ليست سياه شدهاند و نه براي اسپم، ديده شده است و چون كاربري بر روي يك سرور اسپم دريافت نموده به اين معني نيست كه تمام كاربران اسپمر هستند. اما يك ليست سياه چنين تمايزي را قائل نميشود و احتمالا بعضي پيامهاي مناسب را مسدود ميسازد.
اگر در نظر داريد تا از ليست سياه DNS استفاده نماييد قبل از هر چيز از تمهيدات، عملكردها و قابليت اعتماد به آن مطمئن شويد. در صورتي كه پيام الكترونيكي خود را ازطريق يك ISP و يا تهيه كننده ديگري دريافت ميكنيد، از آنها بپرسيد كه از كدام ليست سياه DNS استفاده ميكنند. احتمالا ممكن است گاهي از آنچه ISP بدون اطلاع شما مسدود ميسازد، متعجب شويد.
محافظت از آدرس پست الكترونيكي
اگر آدرس خود را در يك صفحه وب منتشر نموده و يا به يك گروه بحث usenet فرستادهايد، مشكلات احتمالي عبارتند از: رسيدن آدرس پست الكترونيكي شما به دست كسي كه در جستجوي اينگونه آدرسهاست - وجود برنامهاي كه صفحات وب و گروههاي خبري را براي به دست آوردن آدرسهاي پست الكترونيك اسكن ميكند. اسپمرها اينگونه آدرسها را جمعآوري و استفاده نموده و حتي آنها را به ديگر اسپمرها ميفروشند.
محافظت از آدرس خود در شبكه در حد زيادي مستلزم استفاده از برنامههايي براي يافتن ابزارهاي يابنده آدرس ميباشد.
در اينجا روشهايي را براي اجتناب از آشكار شدن آدرسها آوردهايم:
- آدرس پست الكترونيكي خود را بر روي وب سايت، دايركتوري و ديگر جاهاي عمومي منتشر نكنيد.
- آدرس پست الكترونيكي خود را در هر mailto (لينكها) قرار ندهيد.
- آدرس پست الكترونيكي خود را در امضاي خود (signature) قرار ندهيد.
- آدرس خود را در فرمهاي وب وارد نكنيد، مگر اينكه به سازمان اداره كننده سايت اطمينان كامل داشته و نياز آنها به آدرس شما منطقي باشد. و حتي با وجود اين قواعد اختصاصي سايت را بخوانيد تا متوجه شويد كه آيا سايت فوق ليستهاي آدرس را به اشتراك ميگذارد يا خير. در صورتي كه سايت فوق داراي قواعد اختصاصي نباشد، از آن اجتناب كنيد.
- از لينكهاي قرارداده شده در اسپمها كه اعلام ميكنند با كليك روي آنها ميتوانيد دريافت اين نامهها را متوقف نماييد، استفاده نكنيد. زيرا اگر آنها اصلا كار كنند تنها تاييد ميكنند كه آدرس پست الكترونيكي شما معتبر بوده و آماده براي دريافت اسپم بيشتر ميباشد.
تماس از طريق سايت
در صورتي كه آدرس خود را بر روي وب سايت قرار ندهيد پس چگونه ديگران ميتوانند با شما تماس بگيرند؟ گرچه براي هر موقعيتي، راهحل مجزايي وجود ندارد اما روشهايي را در اينجا ذكر نمودهايم:
- يك فرم تماس در سايت وب خود قرار دهيد. اغلب ISPها الگوهايي را براي ايجاد چنين فرمهايي در اختيار كاربران قرار ميدهند. اطمينان حاصل نماييد كه HTML را بررسي كردهايد و در صورتي كه آدرس شما (حتي به عنوان يك آيتم پنهان) در آنجا باشد از تهيهكننده خود فرمي را بخواهيد كه آدرس كامل شما را توضيح ندهد.
- تصوير كوچكي تهيه نماييد تا آدرس پست الكترونيك شما را نشان دهد. mailto (لينك) به آن اضافه نكنيد. نقطه ضعف اين روش:
مشاهدهگران بدون قابليتهاي گرافيكي (كاربراني با مرورگرها و تلفنهاي سلولي قديمي و...) و كاربران داراي ضعف بينايي ممكن است اينگونه اطلاعات را از دست بدهند.
- آدرس پست الكترونيك خود را با استفاده از واژههاي كامل بنويسيد: مثل geoff(at) - (dot) com. اين كار احتمالا بعضي از اسپمرها را گيج ميكند. گرچه بعضي از آنها كم كم به چنين تكنيكي پي ميبرند.
- از ترفندهاي جاوا اسكريپت استفاده كنيد تا آدرس خود را با رمزدهي و يا تبديل به بخشهاي غيرقابل شناسايي مبهم سازيد. ميتوانيد به اسكريپتهاي سادهتر كه به طور گستردهاي در دسترس قرار دارند رجوع كنيد (www.jeomaller.com/js-mailer.shtml) اما ترفندهاي فوق فقط در صورتي كار ميكنند كه مرورگرهاي مشاهدهگرهاي جاوا اسكريپت را پشتيباني كنند، در ضمن اسپمرها به تدريج در حال كشف چنين ترفندهايي ميباشند.
موضوعات مرتبط: کامپیوتر و اینترنت